Nije pomogao MAGA kačket: Američka administracija pažljivo prati sve Dodikove pokušaje da izbjegne sankcije

Dok je Palata Republike u Banjaluci predveče 6. novembra bila osvijetljena bojama zastave SAD i likom Donalda Trampa, čiju je pobjedu vrh režima u Republici Srpskoj proslavljao od ranog jutra, iz Vašingtona je stigao hladan tuš - Ured za kontrolu strane imovine (OFAC), koji djeluje pri Ministarstvu finansija, uveo je sankcije Vladimiru Perišiću i laktaškoj firmi “Elpring”, dovodeći ih u vezu sa “korumpiranom pokriviteljskom mrežom predsjednika RS Milorada Dodika i njegovog sina Igora”.

"Ova mreža direktno je povezana sa Igorom Dodikom, sinom Milorada Dodika. Dodik je godinama koristio svoj službeni položaj za gomilanje ličnog bogatstva preko kompanija povezanih sa njim i Igorom. Ova korupcija je doprinijela potkopavanju povjerenja javnosti u državne institucije BiH i vladavinu prava", naglašeno je u saopštenju OFAC-a.

OFAC je 20. oktobra 2023. godine i 18. juna 2024. godine sankcionisao ključne dijelove Dodikove mreže, uključujući i nekoliko kompanija i pojedinaca pod direktnom Igorovom kontrolom. Na američku “crnu listu” stavljene su dvije osobe i sedam kompanija, koje se povezuju sa porodicom Dodik. Između ostalih, sankcije su tada uvedene i firmama "Infinity International Group", "Kaldera company" i "Prointer ITSS".

U obrazloženju najnovijih sankcija jasno je ukazano na to da Milorad Dodik zloupotrebljava svoj politički položaj i moć, nalažući Vladi RS da milionski vrijedne ugovore potpisuje sa kompanijama iza kojih stoji njegova porodica, dok je njegov sin Igor operativac koji nalaže restruktuiranje ranije sankcionisanih kompanija i njihovo registrovanje pod novim nazivima, kako bi se zaobišli efekti sankcija.

"Od tada (polovine juna), Dodikova mreža je slijedila agresivnu strategiju u pokušaju da zaobiđe efekte sankcija, restrukturisanjem i ponovnim uspostavljanjem kompanija kako bi se prikrila njegova kontrola i prenijela sredstva kompanije sa određenih subjekata”, istaknuto je iz OFAC-a.

PREREGISTRACIJA ZA NSTAVAK ISTIH POSLOVA

Žurnal je ranije objavio da je banjalučka firma „Infinity International Group“, koja se našla na američkoj „crnoj listi“, zajedno sa firmama kćerkama, izvršila  preregistraciju i nastavila da posluje kao „Invictus tehnology grupa“. Ime ove firme uvedeno je u Registar poslovnih subjekata Agenciji za posredničke, informatičke i finansijske usluge RS (APIF), a kao njeni vlasnici navedeni su Bojan Vujić, ranije direkor „Infinity grupe“, te Nemanja Reljin, Radmila Bojanić i Vladimir Perišić, koji je osvanuo na ažuriranoj američkoj “crnoj listi”.

Pokušaj da na taj način izbjegnu američke sankcije bio je kratkog dana, a sredinom oktobra je iz kompanija „Invictus Technology Group“ saopšteno da idu u zatvaranje, jer firma nije mogla da otvori račun ni u jednoj banci. Nijedna od banaka u RS i BiH nije željela da rizikuje i sankcionisanoj kompaniji otvori račun, neophodan da bi uopšte mogla da posluje, jer bi na taj način banke rizikovale i same se izložile mogućnosti da budu uvrštene na američku “crnu listu”.

Kako je iz “Infinity grupe” nastala „Invictus Technology Group“, tako je i kompanija “Elpring” osnovana nakon što se firma “Kaldera” iz Laktaša našla na udaru američkih sankcija.

“Nakon sankcionisanja kompanije Kaldera 18. juna 2024. godine, Igor je naložio Milenku Čičiću (sankcionisan istog datuma) da osnuje Elpring d.o.o. Laktaši, koji bi služio kao zamjena za Kalderu. Uz Igorovo odobrenje, Čičić je osnovao Elpring i koordinisao prenos cjelokupne imovine i poslovanja Kaldere, uključujući i zaposlenike Kaldere, na Elpring. Čičić je tokom ovog procesa rutinski tražio Igorovo odobrenje za donošenje ključnih poslovnih odluka i osiguravao da će i Igor i on imati račun za Elpring nad kojim mogu vršiti kontrolu”, navedeno je u obrazloženju OFAC-a.

“Elpring” d.o.o. je registrovan 14. jula ove godine u Laktašima. Prema registru APIF-a, osnivači su Miroslav Kodžoman, Branislav Zelić, Nedeljko Babić, Danko Kaurin i Marinko Simišić, koji je i direktor kompanije. Osnivački kapital iznosio je 334.500 konvertibilnih maraka, a kako je upisano u Registru APIF-a, svaki od osnivača uložio je po 66.900 ili po 20 procenata.

Zanimljivo je da je jedan od osnivača “Elpringa” Miroslav Kodžoman, koji je na prijevremenim izborima u septembru 2014. godine kao kandidat Dodikovog Saveza nezvisnih socijaldemokrata (SNSD) pobijedio za načelnika Laktaša, nakon što je prethodno ostavku na tu funkciju podnio njegov stranački kolega Milan Topolović.

UZALUDNA NADANJA SANKCIONISANIH

Milorad Dodik, koji je navikao apsolutistički da vlada Republikom Srpskom, očito je mislio da preregistracijama sankcionisanih firmi, što je bio zadatak njegovog sina Igora, može nastaviti da izvlači novac iz entitetskog budžeta i da gomila porodično bogatstvo. Nije ozbiljno shvaćeno ranije upozorenje Kancelarije za odnose s javnošću američke Ambasade u BiH, koja je jasno ukazala da nije dozvoljena preregistracija kompanije kako bi se izbjegle ili zaobišle sankcije.

„Ako se kompanija nastavi baviti nezakonitim, korumpiranim ili antidejtonskim aktivnostima, ili pruža pogodnosti sankcionisanoj kompaniji ili pojedincu ili prima pogodnosti od njih, promjena imena ili vlasnika kompanije nije dovoljna da se izbjegnu sankcije“, upozoreno je iz američke Ambasade u BiH.

Jasno je da OFAC vrlo pomno prati sva dešavanja u vezi sa “crnolistašima”, njihovim preregistracijama i otvaranjima novih firmi iza kojih stoje članovi porodice Dodik. To što je Milorad Dodik 6. novembra slavio pobjedu Donalda Trumpa na američkim predsjedničkim izborima, performansom ispred Palate Republike, noseći na glavi MAGA (Make America Great Again) kačket, a potom organizujući "koktel" na kojem se orilo “Srpkinja je mene majka rodila”, malo će mu pomoći u izbjegavanju američkih sankcija. Odavno je jasno da SAD nikoga olako ne stavljaju na “crnu listu”, a još teže s nje skidaju.

SAD su uvele dvostruke sankcije Miloradu Dodiku. Prvi put je na američku “crnu listu” stavljen u januaru 2017. godine, a Trump, čiju je pobjedu juče proslavljao, tokom svog prethodnog mandata nije mu ukinuo status “crnolistaša”. Drugi put su američke sankcije Dodiku uvedene u januaru 2022. godine, kada je navedeno da je odgovoran za kršenje Dejtonskog mirovnog sporazuma, kao i za koruptivne aktivnosti. U oktobru 2023. godine, uz gotovo kompletan entitetski vrh, SAD su sankcionisale i  Igora i Goricu Dodik.

(zurnal.info)