Gotovo četrdeset stepeni je u hladu. Na aerodromskoj pisti banjalučkog aerodroma koji stepen je i više. Mrtvilo. Pista je prazna, nije dan leta. Novi vladin avion Cesna 525 sakriven je u debelu hladovinu hangara. Stari se nazire u daljini piste. Tišina je.
Sutra će biti potpuno drugačije. Sa banjalučkog aerodroma put Ljubljane poletiće nekoliko putnika. U avionu kompanije “Adria Airvaisa”, sa kupljenim kartama u “Skaj Srpskoj”, nekolicina srećnih imaće privilegiju da leti najskupljim nebom.
IDEMO NA MJESEC
Svako polijetanje aviona sa “Aerodroma Banjaluka”, građane RS, i to isključivo one koji nikuda ne lete, košta ni manje ni više nego 6250 maraka. Vlada Republike Srpske nedavnom je odlukom odobrila “Aerodromu Banjaluka” million i osamsto hiljada maraka za naredne tri godine. Godišnje već subvencioniše “Skaj Srpsku” za let prema Ljubljani sa 900. 000 KM. Prostim računanjem dolazi se do podatka da Vlada RS samo za postojanje kakvog takvog avio saobraćaja mjesečno izdvaja 125 000 maraka. Tako ispada da je svaki od pet, letova sedmično, (četiri Banjaluka-Ljubljana, jedan Banja Luka-Cirih) skup kao let na Mjesec. Još su drastičniji podaci ako se mjere brojem putnika. O broju putnika koji lete sa banjalučkog aerodrome, u bilo kom od dva moguća smjera, ne žele da govore ni u “Aerodromu” ni u “Skaj Srpskoj”.
Nezvanično, “Žurnal” otkriva: prosjek putnika po jednom letu je šest. Znači, sa banjalučkog aerodroma sedmično leti 30 putnika, mjesečno 120. Republika Srpska, zvuči gotovo nevjerovatno, mjesečno izdvaja 125 000 maraka za održavanje avionskog saobraćaja koji mjesečno koristi 120 ljudi. Ispada da let svakog putnika budžet RS finansira sa 1041. markom!
Vlada je sredstva za pomoć “Aerodromu” odobrila, navodi se u zvaničnom izvještaju, da bi spriječila da banjalučki aerodrom, jedini u RS, ode u stečaj. Stečaj bi prouzrokovao dalekosežne posljedice, vrlo vjerovatno gubitak međunarodne licence, a potom gašenje aerodroma, a samim tim i jedine avio kompanije “Skaj Srpske”.
Na sve “posljedice i opasnosti” ovakvog raspleta upozorio je kolege Ministar saobraćaja i veza Nedeljko Čubrilović. U informaciji ministarstva, koju je vlada usvojila, navodi se da će “gubitak licence dovesti u pitanje postojanje ostalih vazduhoplovnih subjekata u Republici Srpskoj i imati dalekosežne posljedice po privredni i društveni život”. U toj informaciji krije se ključ problema. I postaje jasno zašto Vlada Republike Srpske daje ogromne pare za nešto što građanima ovog entiteta, očigledno, nije neophodno.
Vlada Republike Srpske, odnosno njen Vazduhoplovni servis, posjeduje dva aviona. Prvi, Cesna 500 kupljen 1999 godine, nije u voznom stanju. Vlada uzalud pokušava da ga proda već nekoliko godina. Kako niko nije želio da ga kupi odlučeno je da se remontuje i da na korištenje Skaj Srpskoj.
Drugi, cesna 525, je kupljen 2008. godine. Avion je plaćen nešto manje od pet miliona dolara. Ima šest putničkih i dva pilotska mjesta. Koriste ga premijer, predsjednik RS i predsjednik Narodne skupštine. Podatke o broju letova kriju u Vazduhoplovnom savezu. Ukoliko zbog očajnog stanja u kom se nalazi, i ogromnih gubitaka koji, bez obzira na velika ulaganja, mjesečno dostižu 50. 000 maraka, banjalučki aerodrom izgubi međunarodnu licencu, to bi imalo dalekosežne posljedice po premijera, predsjednika RS i predsjednika Narodne skupštine.
S BOŠNJACIMA U MOSKVU
Međunarodnu licencu banjalučki aerodrom dobio je na određeno vrijeme i ona ističe sljedeće godine. Licenca aerodromu dozvoljava slijetanje i polijetanje međunarodnih letova, odnosno bez nje bi se sa banjalučkog aerodroma moglo letjeti samo unutar BiH.
To ustvari znači da bi, ukoliko aerodrom izgubi licencu, vladin avion, sa predsjednikom, premijerom ili predsjednikom Narodne skupštine, na putu za Moskvu ili Beograd prvo morao da sleti u Sarajevo i iz Sarajeva traži dozvolu za nastavak putovanja. To je scenario od kojeg se, prvenstveno predsjedniku Republike Srpske, a vjerovatno i svim članovima Vlade, diže kosa na glavi. Zato se toliko i “ulaže” u nešto što umire, jer očigledno je, da mogućnost letova sa banjalučkog aerodrome za njih predstavlja dio suvereniteta Republike Srpske.
Republika Srpska bi gubitkom međunarodne dozvole za banjalučki aerodrom, naravno izgubila i linije prema Ljubljani i Cirihu. To ne bi bilo prvo gašenje linija. Ugašene su linije prema Beogradu, Tivtu i Salzburgu, koje je subvencionisala Vlada Republike Srpske. Šest mjeseci letova “Austro Džeta” od Banjaluke prema Salzburgu, plaćeno je 1,200,000 KM. Nedavno je zbog nikakvog interesovanja ukinuta i linija “BH Airlainsa” prema Frankfurtu.
Dok s jedne strane izdvaja za održavanje aerodroma u životu, Vlada mu s druge strane duguje.
Prema podacima sa berze, kompanija “Aerodromi Republike Srpske”, koja u svom sastavu ima banjalučki i fiktivni trebinjski aerodrom, je za šest mjeseci prošle godine napravila duplo veći gubitak nego prethodnih godina. Tokom 2008. i 2009. godine izgubljeno je po million i po maraka, a 2010. godine napravljen je dug od million i devetsto hiljada KM. “Aerodromu”, po raznim osnovama, “Skaj Srpska” duguje 48. 000 maraka, a vazduhoplovni servis nešto preko 100. 000 maraka. Vazduhoplovni servis Aerodromu nije platio 20. 000 tona goriva, a dužan je i pedesetak hiljada maraka za troškove ležanja, slijetanja i polijetanja vladinog aviona.
Istovremeno, utvrdili su revizori Glavne službe za reviziju javnog sektora, Vazduhoplovni servis RS u prošloj godini potrošio je million maraka. Na platu samo jednog zaposlenog, direktora servisa Sretena Ilića, potrošeno je gotovo 84 000. Sedam hiljada mjesečno.
(zurnal.info)