Izumiranje Radikala u Republici Srpskoj

Srpska radikalna stranka Republike Srpske danas se u političkom leksikonu ovog entiteta vodi pod stavkom – ultra patuljasta, a vrlo male su šanse da uopšte i kao takva opstane. Ova politička organizacija je krajem prošlog vijeka bila druga po snazi partija u RS, ali je za petnaest godina došla do faze izumiranja.

Radikali RS u tolikoj mjeri su se prethodnih godina dijelili da je od stranke, koja je čak dala i predsjednika RS (Nikola Poplašen, izabran 1998. godine, smijenjen odlukom Visokog predstavnika šest mjeseci kasnije) ostao samo naziv. SRS RS svakako neće doživjeti oporavak, a jedan mandat koji trenutno imaju u Narodnoj skupštini RS nestaće već na sljedećim parlamentarnim izborima.

KLJUČNI UDARAC

Osnovni razlog za ovako sumorne i crne prognoze o budućnosti ove partije, leži u činjenici da od infrastrukture stranke nije ostalo gotovo ništa. Ona u pravom smislu te riječi funkcioniše u nekoliko hercegovačkih opština, prije svih u Bileći, dok izvan te regije gotovo da je nema i njen rad se u 95 posto opština svodi na pojedince.

Ključni udarac SRS-u zadalo je osnivanje Srpske napredne stranke (Tome Nikolića) pred opšte izbore u oktobru 2010. godine. Došlo je do podjele ionako “tankog” biračkog tijela, te je epilog bio samo jedan mandat u NSRS, a paradoks je da u skupštinske klupe nije ponovo sjeo predsjednik SRS RS Milanko Mihajlica, koji je bio najglasniji kritičar vlasti Milorada Dodika u to vrijeme.

Osnivanje SNS RS jeste podijelio SRS RS, ali to se ne bi desilo da je Mihajlica bio predsjednik stranke zbog stranke, a ne zbog sebe.

O čemu se zapravo radi: Mihajlica je napravio neoprostivu grešku i pažnju javnosti, koju je dobio zahvaljujući oštroj kritici vlasti, iskoristio samo za ličnu promociju, potpuno zaboravljajući na popularisanje stranke. Kao i na zlatno političko pravilo u BiH koje glasi: da bi se došlo do bar 3-4 poslanika u parlamentu, politička organizacija mora da ima lidera i nešto kvalitetne infrastrukture (slučaj DP, SBBBiH, SBiH…). Mihajlica je “poletio” i pomislio da je za uspjeh SRS dovoljno njegovo liderstvo, a da mu infrastruktura nije ni potrebna. Otrežnjenje je bilo bolno i SRS je na izdisaju, bez ikakve mogućnosti da bude skinuta sa aparata.

DOŽIVOTNI PREDSJEDNIK

Postavlja se pitanje zbog čega preostalo članstvo, svjesno propasti, nije učinilo ništa da se stvari promijene, odnosno zbog čega nije smijenjen Mihajlica, jer je, objektivno, pod njegovim vođstvom stranka urušena?! Odgovor zvuči nevjerovatno, ali je potpuno istinit: u SRS RS nemaju koga da postave umjesto Mihajlice.

Zbog toga dva preostala igrača ove stranke Slavko Boljanović (poslanik u NSRS) i Dragan Babić (načelnik Bileće), koji imaju realnu snagu da uklone Mihajlicu, ništa ne čine, zadovoljavajući se svojim trenutnim pozicijama. Mihajlica može biti miran, ostaće, po svemu sudeći, doživotni predsjednik radikala kojih više nema.

Milanko Mihajlica, predsjednik SRS RS

AKO NIKOLIĆ POBIJEDI U SRBIJI, MIJENJA SE VLAST U RS

Razgovarao: Vladimir Kovačević

Žurnal: SRS RS je na proteklim opštim izborima doživjela debakl, premda ste Vi bili veoma angažovani u NSRS i u kritici vladajuće strukture. Da li ste analizirali zbog čega se to desilo?

Mihajlica: Ne bih se složio da smo doživjeli debakl, ali je istina da nismo postigli ciljeve koje smo zacrtali. Očekivali smo bolji izborni rezultat a činjenica je da ni kao opozicija nismo dobili izbore, a da je SNSD sa svojim koalicionim partnerima obezbjedio pobjedu svojih kandidata za člana Predsjedništva, predsjednika Republike i većinu za parlament. To ne sporimo iako moram nedvosmisleno da kažem da se SRS RS niti ja i pored takvog izbornog rezultata ne smatramo gubitnikom.

Pod tim mislim da vrijeme pokazuje da je sve ono na šta smo upozoravali, nažalost, pokazalo se kao tačno. I riješenja koja smo predlagali ne daju nam za pravo da se osjećamo gubitnicima. Činjenica jeste da je stranka upravo zbog politike koju je zastupala našla se, kao ni jedna druga stranka, pod žestokim udarom vlasti i režimskih medija i to sa takvom količinom brutalnih napada i neistina, prije svega o meni kao predsjedniku stranke i narodnom poslaniku, zbog kojih sada vodim niz sudskih postupaka.

Uvjeren sam da će vrijeme učiniti svoje i siguran sam da je i to imalo uticaja da je upravo zbog straha od poraza ljudi iz vrha vlasti Republike Srpske, koje sam javno prozivao i ukazivao na određene probleme, uslijedila njihova reakcija. Nedovoljno dobro organizovana stranka, uz činjenicu da postoje još jedni radikali, i da su se u međuvremenu pojavili naprednjaci, također su pravi razlozi zbog kojih stranka nije postigla očekivani rezultat.

Smatram da je šteta u svakom slučaju za političku scenu, ne govorim lično, što taj kontinuitet nije nastavljen upravo u parlamentu, tamo gdje i treba, jer građani biraju svoje predstavnike u parlamentu da zastupaju njihove interese, a ja sam se potrudio da to uradim na najbolji mogući način.

Koliko je padu SRS RS doprinijela činjenica da niste radili previše na infrastrukturi stranke a mnogi Vas optužuju da ste radili isključivo na ličnom imidžu ?

Rekao sam da je činjenica da stranka nije organizovana na onom nivou na kojem bi trebala biti da bi se mogla oduprijeti toj silnoj mašineriji i jednom teretu koji se navalio na krhka pleća stranačke infrastrukture.

Uvjeren sam da niko nije ni bio predmet tako žestokih napada i osporavanja u opoziciji kao što je to bila SRS RS i ja kao njen predsjednik. Ne radi se uopšte o tome da se radilo o ličnoj kampanji, nego naprosto, ja sam se smatrao odgovornim čovjekom, bio sam izabran u parlament i smatrao sam da je moj posao da govorim u parlamentu. To što je nekome to smetalo pa pokušava da spinuje javnost kako je to previše, ja sam uvjeren da nismo toliko radili i da nisam toliko energije uložio u radu u parlamentu i medijima, mislim da bi imidž stranke i njen opstanak bio doveden u pitanje.

Moram da kažem da jeste problem što stranka nema izgrađenu infrastrukturu u gotovo pola RS, ali to nije ni lako u vremenima kada imamo ovakve despote na vlasti, ovoliko kriminala i korupcije, ovoliko pritisaka, režimske medije i kada se sva ta mašinerija obruši upravo na vas. Onda dosta ljudi simpatiše i podržava vas, ali ne ulazi u stranku, zbog nedovoljne organizovanosti.

Normalno, to za sobom povlači i medijske i finansijske i kadrovske slabosti i ograničenja... Ja sam lično, u vrijeme kada su svi učestvovali u razvlašćivanju Republike Srpske, u ime SRS RS predstavljao svijetlu tačku u parlamentu RS boreći se protiv prenosa nadležnosti, protiv nametanja odluka visokog predstavnika, dok su oni koji su danas na vlasti otvoreno sarađivali i vodili kolaboracionističku politiku.

Oba mandata Srpska radikalna stranka je postala prepoznatljiva, s jedne strane kao dosljedna i uporna, patriotski nedvosmisleno pozicionirana politička organizacija u RS, a s druge strane najhrabrije smo se zalagali za sistemsku borbu protiv kriminala i korupcije i obračun protiv mafije koja je pustila korijene u svim sferama društvenog života u RS od zdravstva, prosvjete, urbanizma, građevinarstva....

Da li SRS RS sada uopšte postoji, jer je bilo mnogo osipanja. Ako postoji kolika je snaga stranke u odnosu na 2010.? Manja ili veća?

Ja sam uvjeren da je snaga stranke sada veća, jednostavno zbog toga što je poslije žestokog udara i namjere režima i režimskih medija da potpuno destabilizuju i rasture SRS RS, stranka konsolidovala svoje redove i ja sam poslednjih mjeseci praktično najviše na terenu i razgovaram sa ljudima i više sam posvećen izgradnji stranačke infrastrukture. Svi odbori gdje smo postigli značajne rezultate u Hercegovini, na Istoku i u drugim opštinama RS su i dalje stabilni, ali je činjenica da smo neke odbore i ojačali. U nekim opštinama smo uspostavili bolju organizaciju tako da mislim, s obzirom da su ovo lokalni izbori koji su specifični, da će rezultati biti povoljniji.

Svjesni smo svoje snage i moći i smatram da sa ostalim opozicionim strankama trebamo izaći sa koalicionim kandidatima očekujući da će i naši kandidati negdje dobiti podršku.

Zbog čega do sada nisu uspjeli dogovori i zajedničko djelovanje sa ovdašnjom Srpskom naprednom strankom i kakve su šanse da dođe do ujedinjenja?

Mi smo sa Srpskom naprednom strankom u Republici Srpskoj u julu prošle godine potpisali sporazum koji podrazumjeva da zadržavamo pravno politički subjektivitet, ali da ćemo na ove izbore izaći u koaliciji. Taj sporazum je podržan od predsjednika Srpske napredne stranke Tomislava Nikolića i što se SRS RS tiče kod nas se apsolutno ništa nije promjenilo.

Mi smo SNS RS predložili i da na parlamentarne izbore izađemo sa zajedničkim listama i sada se pokazalo, da je prihvaćen taj naš prijedlog imali bismo 5-6 mandata u NSRS i jednog u Parlamentu BiH. Bez obzira što to tada sa njihove strane nije prihvaćeno mi nismo smatrali da je to važnije od potrebe da sabiramo političke, kadrovske resurse i potencijale unutar opozicije u RS. Mi smo taj sporazum voljni do kraja ispoštovati.

Sada su izbori u Srbiji i sigurno u Srpskoj naprednoj stranci, kao posljedica te činjenice, očekuju pobjedu gospodina Nikolića i formiranje Vlade koju će predvoditi SNS. I mi to priželjkujemo jer sa izmrcvarenom, namučenom i slabom Srbijom i budućnost i sigurnost Republike Srpske je mnogo neizvjesnija.

U tom kontekstu razumijem da dio ljudi u Srpskoj naprednoj stranci smatra da bi bilo dobro da se sada prije izbora objedinimo u jedan politički subjekat, međutim ja sam pristalica da poštujemo ono što smo dogovorili. Ponavljam, voljeli bismo da SNS i Tomislav Nikolić pobijede na izborima u Srbiji, jer smo uvjereni da će to stvoriti osnove za promjenu vlasti i u RS.

S kim će SRS RS u koaliciju na lokalnim izborima i da li ćete imati svoje kandidate za načelnike opština?

Pa mi sa Srpskom naprednom strankom imamo ovaj sporazum i nećemo učiniti ništa da se on dovede u pitanje. Svako drugo rješenje bi bilo štetno. Mi smo svjesni da u takvom kapacitetu promjene u RS se ne mogu dogoditi bez ostalih opozicionih stranaka. Prije svega tu mislim na SDS i PDP kao najjače opozicione stranke.

Gotovo nema šanse za promjenu u RS bez SDS-a i to ja apsolutno znam i ja to poštujem. Isto tako u SDS-u ljudi shvataju da ni oni ne mogu sami taj posao da obave i da treba da zajedničkim snagama, cijeneći bliskost naših političkih ideja, izađemo sa usaglašenim politikama za svaku opštinu i sa koalicionim kandidatima obezbjedimo pobjede za načelnike opština.

S obzirom na važnost ovih izbora mislim da bi na taj način stvorili pretpostavke i uvertiru za promjene koje bi trebalo da se dogode na sljedećim parlamentarnim izborima. To podrazumjeva i da su za nas apsolutno nesporne i ostale opozicione stranke, mislimo tu i na Demokratsku partiju Dragana Čavića, Novu Socijalističku partiju. Iako svjesni činjenice da NDS Krste Jandrića podržava Vladu RS u dosta opština u RS djeluju opoziciono i ne vidim nikakav problem da zajedno djelujemo. Svi oni koji su nezadovoljni stanjem u Republici Srpskoj, a s razlogom su nezadovolji, jer se nikada nije teže i lošije živjelo u njoj od kada ona postoji, su pozvani. Mi ćemo učiniti sve da se ovo stanje u Srpskoj promjeni.

(zurnal.info)