U poslednje četiri godine Vlada Republike Srpske (RS) u budžetu “zašteka” po 30 miliona konvertibilnih maraka za finansiranje tzv. prioritetnih projekata iz programa javnih ulaganja. Pojam je dovoljno širok da se pod njega može svrstati bilo šta.
Mada se u Službenom glasniku RS objavljuje odluka o raspodjeli ovih sredstava, često se ne zna kuda i kome ide taj novac. Sudeći prema načinu na koji su ove pare trošene ranijih godina, moglo bi se reći da je stavka namijenjena finansiranju „prioritetnih projekata“ u stvari „džeparac“ vladajućeg establišmenta, kojim pojedinci iz vlasti podmiruju stranačke dugove, namiruju prijatelje tajkune i podižu spomenike samima sebi u sredinama iz kojih potiču. Opozicione stranke upozoravaju da je vlast na ovaj način za četiri godine netransparentno potrošila oko 120 miliona maraka, te da nikome ne polaže račune o tome gdje je otišao ovaj novac.
NOVA ZGRADA PRIVREDNOG SUDA
Prema vladinoj odluci, objavljenoj u Službenom glasniku RS 26. januara, ove godine izdvojeno je 27.350 000 maraka za pokrivanje tzv. prioritetnih projekata. Jedan od vladinih prioriteta, za koji je izdvojeno skoro deset miliona maraka, odnosi se na Administrativni centar vlade RS.
Preciznije, tim parama Vlada RS treba da plati održavanje zgrade firmi “Integral inžinjering” banjalučkog tajkuna Slobodana Stankovića, ali i da plati rate kredita komercijalnim bankama, koji su, zajedno sa zgradom, preuzeti od Stankovića. Stanković je podigao kredite kod komercijalnih banaka da bi izgradio zgradu, koju je potom prodao Vladi RS, a onda je entitetska vlast, osim što je Stankoviću papreno platila objekat, od njega preuzela i obavezu da vraća kreditna zaduženja.
Vlada RS nikada nije javno priznala da se kreditno zadužila, jer bi to bilo krivično djelo, ali građani ovog entiteta sada otplaćuju Stankovićeve kredite, podignute kako bi se sagradila zgrada u kojoj je smješten Administrativni centar RS.
I drugi vladin prioritet, za koji je namjenjeno nešto više od pet miliona maraka, odnosi se takođe na Administrativni centar RS. Tim parama treba da se riješi pitanje zakupnina, koje izvršna vlast za iznajmljene prostore plaća, kome drugom, nego Slobodanu Stankoviću.
Najinteresantniji vladin “prioritetni projekat” je nabavka poslovnog prostora za Okružni i Viši privredni sud, za šta je namijenjeno više od sedam miliona maraka. U vremenu kada vlast siječe primanja demobilisanim borcima, smanjuje penzije, nema para za osobe sa posebnim potrebama ili dječije dodatke, milioni se ponovo ulažu u kupovinu zgradurina, samo da bi pojedinci došli do novih prihoda.
Iako je Okružni privredni sud Banjaluka prošle godine useljen u zgradu, koja je debelo plaćena Građevinskom preduzeću “Krajina”, ove godine se izdvajaju sredstva za kupovinu nove zgrade. Očito je da u zgradu kupljenu od GP “Krajina” nisu mogli biti smješteni svi zaposleni u Privrednom sudu, pa se krenulo u traženje novog objekta. Precizna cifra od 7. 238. 430 maraka potvrđuje da je posao već sklopljen, ali još ne postoje potpuno pouzdane informacije sa kim.
Dobro obaviješteni izvori “Žurnala” tvrde da je jedina “slobodna” zgrada, u koju mogu da se smjeste ova pravosudne institucije, ona u ulici Vase Pelagića, čiji je vlasnik Ljubo Ćubić, jedan iz plejade tajkuna bliskih vladajućem establišmentu.
Ostali “prioritetni projekti” zorno su odabrani kako bi premijer i pojedini ministri pokazali da ne zaboravljaju svoj zavičaj. Takođe, određivanje “prioriteta” ukazuju i na odmjeravanje moći među pojedincima u samoj Vladi RS. Ministar prosvjete i kulture Anton Kasipović ima dva projekta uvrštena na prioritetnu listu. Posebno je zanimljiv prvi, težak 1,7 miliona maraka, koji se odnosi na nabavku računara iz Srbije za škole u RS. Nejasno je zbog čega sada Vlada RS izdvaja taj novac, s ozbirom da je nakon zajedničke sjednice vlada RS i Srbije, u decembru prošle godine, bilo saopšteno da će Srbija sa ukupno 4,5 miliona evra kreditirati nabavku kompjutera za škole u RS.
Premijer Aleksandar Džombić je odlučio da se putem „prioritetnih projekata“ oduži rodnom Čelincu, kome će podariti milion maraka za izgradnju osnovne škole, dok je ministar finansija Zoran Tegeltija zaslužan što će njegov Mrkonjić Grad poboljšati vodosnabdjevanje kada se realizuje projekat vrijedan takođe milion maraka.
GRIJANJE SOKOCA
U stavkama „prioritetnih projekata“ posebno je zanimljiva poslednja, koja se odnosi na revitalizaciju i proširenje toplovodne mreže u Sokocu. Vrijednost tog projekta je preciznih 349. 070 maraka. O čemu se zapravo radi?
Sokolačka Toplana godinama je devastirana, a nikoga nije briga što su se stanovnici ovog planinskog mjesta zimus smrzavali na minus 30. Prema projektu, toplovodna mreža na Sokocu trebalo bi da bude priključena na parnu kotlovnicu preduzeća „Nova Romanija“ do maja ove godine. Kako je stara Toplana propala, opština je formirala preduzeće „Nova toplana“, koje je angažovalo firmu „Termoelektro“ iz Brčkog da revitalizuje toplovod i spoji ga sa kotlovnicom firme „Nova Romanija“.
„Termomont“ je nešto radio, ali Sokolac prije zime nije dobio novi toplovod. Usput, ne radi ni preduzeće „Nova Romanija“, na čiju kotlovnicu bi trebalo da se toplovod priključi. Prije par godina Vlada RS je kupila nekadašnju sokolačku drvnu industriju „Romanija“ i stvorila „Novu Romaniju“, u koju je uložila šest miliona maraka. Ispostavilo se da je riječ o katastrofalnoj investiciji, jer je danas „Nova Romanija“ u gubitku od 6,5 miliona maraka. Elem, u Sokocu sve što je novo (Nova toplana, Nova Romanija) ne funkcioniše. Problem je nastao kada je „Termomont“ opštini Sokolac ispostavio račun za obavljeni dio posla, koja taj novac nije imala odakle isplatiti. „Termomont“, koji je ovaj posao dobio po nalogu lokalnog SNSD-ovog moćnika Mirka Čolovića bez provedenih zakonskih procedura o javnim nabavkama, kasnije je tužio opštinu Sokolac i dobio je na sudu. Zbog nemogućnosti izVršenja sudske presude opštinski račun je blokiran.
Tu u pomoć priskače premijer Džombić i na listu „prioritetnih projekata“ stavlja revitalizaciju i proširenje toplovodne mreže na Sokocu. Vrijednost tog projekta iznosi 349 070 KM, tačno onoliko koliko je opština Sokolac dužna brčanskom „Termomontu“. Džombić na ovaj način spasava SNSD-ovog sokolačkog pulena Mirka Čolovića, a istovremeno namiruje „Termomont“, sa čijem je vlasnikom u odličnim odnosima. Vuk sit, ovce na broju, a Sokolac i dalje bez toplih radijatora, sve do maja, kada im grijanje neće ni trebati.
(zurnal.info)