Misterija u Elektroprivredi RS: Rekordna proizvodnja, a smanjena dobit

Elektroprivreda Republike Srpske (ERS) je od 2007. do 2012. godine ostala bez 60 miliona konvertibilnih maraka zbog gubitaka na distributivnoj mreži, koji su u tom periodu bili veći za 14 procenata od tolerantne granice koju su utvrdile vlasti RS.
Ovo je zvaničan podatak Glavne službe za reviziju javnog sektora RS, koja je provela reviziju učinka pod nazivom “Distributivni gubici i potraživanja od kupaca u elektroenergetskom sektoru RS”, čiji su rezultati objavljeni u martu prošle godine.

GDJE ODLAZI STRUJA

Bivši glavni revizor RS Boško Čeko tada je naveo da je utvrđeno da se distributivni gubici u ERS smanjuju, ali su još na visokom nivou i da zaključno s 2010. godinom iznose više od 16 posto preuzete energije.

Prema nalazima revizije, u promatranom razdoblju distributivni gubici su smanjeni sa 19,60 posto u 2006. na 16,50 posto u 2010. godini. Zanimljivo je da su se distributivni gubici u distributivnim poduzećima kretali u intervalu između 10,07 posto, koliko je bilo u Elektro Doboju do 23,53 posto, koliko je zabilježeno u banjalučkoj Elektrokrajini.

Također, postoje velike razlike u distributivnim gubicima pojedinih preduzeća, mada sva djeluju u istom pravnom, ekonomskom i tehničkom okruženju.

Godinu dana kasnije, situacija u ERS je nešto bolja, a vidljiv je trend smanjenja gubitaka na distributivnoj mreži.

“Kao rezultat primjene niza mjera tokom 2012. godine, distributivni gubici na nivou Mješovitog holding ERS-a su sa 16,2% smanjeni na 15,37%, odnosno energetski iskazano smanjeni su za 30 GWh. Na taj način nastavljen je višegodišnji kontinuitet smanjenja distributivnih gubitaka koji su u 2006. godini iznosili 20,84%, a u 2010. godini 16,54% od bruto preuzete električne energije.Trend značajnog smanjenja gubitaka nastavljen je i tokom 2013. godine”, rečeno je Žurnalu u ERS.

Na naše pitanje da li su distributivna preduzeća ujednačila gubitke na distributivnoj mreži i da li je Elektrokrajina još uvijek najveći gubitnik po tom osnovu, iz ERS nam je rečeno da su distributivni gubici smanjeni u svim distributivnim preduzećima, pri čemu je najveći nivo ostvaren u distributivnom preduzeću Elektrokrajina i iznosio je 19,95 posto.

Najmanji distributivni gubici zabilježeni su u preduzeću “Elektro Doboj” i iznosili su 8,7 posto. Na području “Elektro-Bijeljine” gubici su iznosili 10,81 procenata, “Elektrodistribucije Pale” 12,74 posto, te “Elektro-Hercegovine” 13,73 procenata.

Gubici na distributivnoj mreži približni su onima koji ima “Elektroprivreda Srbije” i “Elektroprivredi Herceg-Bosne”, manji su od onih koji ostvaruju Crna Gora i Albanija, ali su veći od onih koje imaju Elektroprivreda BiH” i “Hrvatska elektroprivreda”.

Problem sa kojim se suočava ERS su i velika potraživanja od kupaca za isporučenu električnu energiju, koja su zaključno sa 2010. godinom bila visoka i iznosila su više od 340 miliona KM.

“Potraživanja predstavljaju više od 50 posto ukupnih godišnjih prihoda ERS-a i gotovo 100 posto ukupnih prihoda distributivnih poduzeća”, utvrdila je Glavna služba za reviziju.

MILIONSKA POTRAŽIVANJA

Poseban problem predstavlja to što je, prema nalazima revizora iz prošle godine, ERS potraživala 140 miliona maraka od odjavljenih potrošača.
Situacija sa nenamirenim potraživanjima po osnovu isporučene struje ni danas nisu bolja.

“Prema posljednjim raspoloživim podacima, kupci električne energije distributivnim preduzećima iz sistema ERS-a duguju oko 350 miliona KM po računima za utrošenu električnu energiju. Dug kupaca iz kategorije domaćinstva čini približno polovinu ukupnih dugovanja, dok ostatak predstavlja dug pravnih lica i preduzetnika”, rečeno nam je iz ERS.

Prema nalazima nezavisne revizije, koju je uradila revizorska kuća Dilojt prije dvije godine, ERS je u 2010. godine  ostvarila istorijski rekordnu proizvodnju električne energije (6.174,03 GWh), ali je neto dobit pala za 700 hiljada KM.
Na finansijske izvještaje ERS nezavisni revizor tada je dao mišljenje sa rezervom.

Za godinu dana broj zaposlenih u ERS je povećan za skoro stotinu, a na plate više od osam hiljada radnika u 2010. godini potrošeno je 209 miliona maraka. Taj broj nije smanjen do danas, čak je i povećan.

“Broj zaposlenih u sistemu ERS-a tokom 2012. godine je neznatno povećan u nekim od zavisnih preduzeća, a radi se, uglavnom, o pripravnicima od kojih će samo manji broj ostati u ERS nakon odrađenog pripravničkog staža”, rečeno nam je u ERS.

Pojedini stručnjaci smatraju da bi ERS bolje funkcionisala i ostvarivala veću dobit da je organizovana kao jedno akcionarsko društvo, a ne mješoviti holding, u čijem sastavu se nalazi 11 zavisnih, akcionarskih preduzeća. Osim većeg profita, ERS bi sa novom organizacijom imala i mogućnost
većih investicija.

(zurnal.info)