Kada su prošle godine banjalučke vlasti pompezno najavile megalomanski projekat gradnje staze za Formulu 1 ta informacija kod normalnog svijeta izazvala je buru podsmijeha. Stručnjaci auto-moto sporta u Republici Srpskoj “Žurnalu” su potvrdili da gradnja staze nije neizvodiva i da bi čak bila ekonomski vrlo isplativa, ali da surova realnost zaustavlja svako dalje maštanje.
Staza za auto-moto trke koja u Banjaluci, u Zalužanima, već postoji decenijama, zbog nebrige je gotovo uništena. I to zbog nekoliko ljudi koji su stazu nezakonito prisvojili i tako maltene privatizovali. Stazu je auto-moto sport Republike Srpske dobio na upravljanje od Ministarstva odbrane BiH, a preko posrednika grada Banjaluka.
REKONSTRUKCIJA STAZE
Poslijeratna priča banjalučkog motodroma počinje 2000. godine kada su u Zalužanima počela takmičenja na nivou RS, BiH kao i otvorena prvenstva. Staza u tom periodu nije ispunjavala uslove za voženje moto trka, ali su na njoj, i pored toga, godišnje vožene dvije do tri auto i dvije do tri moto trke.
Pravo na korištenje staze i organizovanja takmičenja 2005. godine dobija AMD-AMK (automoto društvo-automoto klub), a na čelo društva dolazi bivši ministar trgovine Republike Srpske Boris Gašpar.
Predloženi projekat AMD-AMK za rekonstrukciju staze prošao je na konkursima, a Ministarstvo sporta, grad Banjaluka i opština Laktaši u rekonstrukciju “Zalužana” ulažu ukupno, prema zvaničnim podacima ministarstva, 350.000 maraka. Sto hiljada tada daje ministarstvo iz budžeta Republike Srpske . Prema podacima “Žurnala”, u rekonstrukciju staze uloženo je više od pola miliona maraka.
Staza je presvučena novim asfaltom dužine 1,4 kilometra, sagrađene su nove tribine, sudijske kućice, postavljeni neophodni betonski elementi i instalisana električna i vodo instalacija. Krajem 2008. godine staza je dovedena u više nego pristojno stanje: mogla je da bude iznajmljivana za treninge vozačima iz zemlje i inostranstva i da konkuriše, do tada, nedodirljivom riječkom autodromu Grobnik.
Na kraju sezone, prve po rekonstrukciji staze, na skupštini društva AMD-AMK, koja je trebalo da raspravlja o finansijskom izvještaju i planovima takmičenja i poslovanja za narednu sezonu, dolazi do raskola unutar društva. Boris Gašpar, predsjednik društva neočekivano podnosi neopozivu ostavku, a skupština, tijesnom većinom i jedva skupljenim kvorumom, za novog predsjednika bira poznatog banjalučkog automobilistu Tanasija Kuvalju. I tu počinje priča broj dva.
Tanasije Kuvalja i njegov Auto moto klub Banja Luka u milosti su Ministarstva sporta i tadašnjeg ministra Proke Dragosavljevića. Kuvalja to obilato koristi i stazu u Zalužanima stavlja pod svoju punu kontrolu.
Upravljanje stazom postalo je vrlo unosan posao, jer privlači vozače iz regije. Jednodnevni treninzi domaćih takmičara naplaćuju se dvadeset maraka, stranih četrdeset. Godišnji prihod staze, samo od treninga, prema procjenama stručnjaka, iznosio je deset hiljada maraka. Nakon rušenja skupštine AMD-AMK vlast nad stazom preuzima, neformalno, jer novo društvo nije sudski registrovano, Tanasije Kuvalja. Nove gazde od starog društva preuzele su pečat, rješenja i žiro račune.
Naplaćivanje treninga na stazi prestalo je da se pravda kroz račune. Na mjesto direktora staze Kuvalja postavlja poslušnika Branu Subotića koji krši sva pravila rada na stazi. Treninzi se njihovim dolaskom održavaju čitav dan bez ograničenja, bez fiksne cijene i bez bilo kakvog pravdanja.
Bez pravdanja je ostao i novac koji je Ministarstvo sporta uplatilo na račune nekoliko klubova od 2009. godine. Samo prošle godine Auto moto klub Banja Luka, u vlasništvu Tanasija Kuvalje, dobio je deset hiljada maraka za redovne pripremne i takmičarske aktivnosti; pet puta više nego sportski auto moto savez RS u istoj godini.
RASPRODAJA OPREME
U Ministarstvu porodice, omladine i sporta Republike Srpske priznaju da su im od 2009. godine finansijske izvještaje dostavila samo dva kluba, i to jedino za tu 2009. godinu, dok za ostale izvještaji ne postoje. Priznaju, takođe, da nemaju saznanja o navedenim zloupotrebama oko korištenja staze u Zalužanima.
“Ministarstvo porodice, omladine i sporta nema nadležnost po ovom pitanju i nije upoznato sa zloupotrebama korištenja staze ali isto tako je raspoloženo za svaki vid rješavanja ovog problema”, stoji u odgovoru ministarstva “Žurnalu”.
“Žurnal” saznaje da je staza u više navrata korištena i kao nelegalno odlagalište iskorištenih i neupotrebljivih auto guma, kao i drugih vrsta otpada, i da je novo rukovodstvo staze na čelu sa Kuvaljom i Subotićem od tih aktivnosti dobro napunilo džepove. Stare gume koje su na stazu dovožene prikazivane su kao potreban materijal za bezbjednost staze, iako su sve mjere bezbjednosti osigurane u vrijeme kada je staza u potpunosti rekonstruisana.
Od 2009. godine u stazu, kako “Žurnalu” tvrde dobro obavješteni izvori, nije uložena ni jedna marka, a rasprodan je alat, sigurnosno vozilo, a prodana je i ogromna količina željeza u vlasništvu Ministartva odbrane.
Borba oko gazdovanja stazom u Zalužanima ponovo se rasplamsala početkom ove godine. Bivše sekcije AMD-AMK, koje su društvo napustile nakon obaranja skupštine i dolaska Kuvalje, pokušavaju da povrate pravo na korištenje staze. U nekoliko navrata pisali su Ministarstvu odbrane BiH, Ministarstvu sporta Republike Srpske, kao i nadležnim lokalnim zajednicama Banjaluci i Laktašima, ali odgovora ni od jedne strane nisu dobili.
(zurnal.info)