Razvojne banke troše više sredstava na fosilna goriva nego na obnovljive izvore energije

Dok se Hrvatska priprema za ulazak u Evropsku uniju 1. jula, i dok Evropska investiciona banka, Evropska banka za obnovu i razvoj i Svjetska banka trenutno revidiraju svoje strategije davanja zajmova energetskom sektoru, u izvještaju se zaključuje da evropske razvojne banke troše 32 puta više sredstava na fosilna goriva nego na obnovljive izvore energije koji nisu povezani sa hidroenergijom.

Taj trend znači da zemlje Zapadnog Balkana idu u smjeru suprotnom od ciljeva EU u vezi klimatskih promjena za 2020., 2030. i 2050. godinu, što je i konačni zahtjev za ove zemlje koje teže priključenju EU.

Grupe pozivaju na prestanak međunarodnih javnih ulaganja u fosilna goriva i brzo povećanje napora usmjerenih na energetsku efikasnost u stanovima i kućama i štednju energije.

Izvještaj pokazuje i sljedeće činjenice:

- skoro polovina EBRD-ovih zajmova za energiju – EBRD je najveći javni zajmodavac u regiji – podržala je fosilna goriva, a samo dva posto sredstava u njegovom portfoliu alocirano je za obnovljive izvore energije koji nisu hidroenergija, a sa 23% sredstava je podržao hidroenergiju;

- fosilna goriva čine 36% ukupnih sredstava međunarodnih finansijskih institucija kojim se finansira energija ili 597,3 miliona EUR-a, dok je hidroenergija dobila 310,1 miliona EUR-a, a obnovljivi izvori samo 18,5 miliona EUR-a ili 1%;

- energetska efikasnost, čiji veliki potencijal u rješavanju pitanja nedostatka energije u regiji i sprečavanju izgradnje nove infrastrukture koja utiče na okoliš, čini samo 17% energetskog portfolia međunarodnih finansijskih institucija ili 288,8 miliona EUR-a.

U predgovoru izvještaja “Uloži na brzinu, zažali na miru”, Connie Hedegaard, Komesar EU za klimatske aktivnosti, kaže:

"Podržavanje energetske efikasnosti i obnovljivih izvora energije izostaje dok vlade širom svijeta troše stotine milijardi dolara subvencionirajući početnu katastrofu".

Pippa Gallop, koordinator za istraživanja u CEE Bankwatch Network i koautorica izvještaja, rekla je:

"Zemlje u regiji, uz podršku međunarodnih finansijskih institucija, idu u smjeru suprotnom od ciljeva EU do 2020., 2030. i 2050. godine u vezi održive proizvodnje energije. To je potpuno neprihvatljivo za institucije koje imaju veoma specifičnu ulogu u pružanju podrške novim ulaganjima dobrim za okoliš i društvo, a ne samo ulaganjima u bilo šta što vlade ili firme predlože."

"Procjene govore da je do 10.000 puta efikasnije uštedjeti na jedinici mjere za energiju nego proizvesti novu jedinicu mjere. Pozivamo EU da po hitnom postupku pritisne međunarodne finansijske institucije da ovo postane njihov glavni prioritet,“ rekla je Angela Klauschen, službenica za politiku u WWF-ovom Mediteranskom programu, “te da potom osiguraju da sva novoizgrađena energetska infrastruktura bude u potpunosti održiva”.

Garret Tankosić-Kelly, direktor u SEE Change Net i koautor izvještaja, rekao je:

"Treba da nam bude potpuno jasno ko će da plati trenutno planiranih 30 milijardi EUR-a za razvoj energije; primarno, 20 miliona ili više potrošača u Jugoistočnoj Evropi kroz povećanje cijena energije i otplatu zajmova međunarodnim finansijskim institucijama. Potom, kada pričinjenu štetu bude trebalo otkloniti pristupanjem potencijalnih zemalja članica Evropskoj uniji, dodatne troškove će ponovo da snose građani u regiji i poreski obveznici u EU."

Članica Evropskog parlamenta (MEP) Ulrike Lunacek, izvjestiteljka za Kosovo, je iznijela svoje mišljenje o tome koliko je realna ova zabrinutost kada je izjavila da ona “žali što EBRD u svom nacrtu strategije za tu zemlju planira da podrži novu termoelektranu na lignit (Kosova e Re) i poziva Komesarijat da preduzme mjere na osporavanju takvih planova koji su u suprotnosti sa klimatskim obavezama EU."

(zurnal.info)