SNSD gubi u mnogim opštinama, SDS koči opoziciju, a radikali su jednostavno “isparili”

SNSD bi rado u koaliciju sa SDS-om na entitetskom i lokalnom nivou, PDP bi rado u opozicioni blok sa SDS-om na svim nivoima, isto bi i DP; DNS i SP bi (sa bilo kim) rado ostali u vlasti do vječnosti, a najpoželjnija „udavača“ SDS neće ni sa kim „do kraja“, već nastavlja sa politikom „pomalo sa svakim“, zadržavajući ogroman koalicioni kapacitet koji posjeduju i koji im, smatraju, dugoročno donosi korist.

PODIJELJENE KARTE

Političku scenu Republike Srpske karakterišu dvije konstante: prva je da su svi mediji (štampani i elektronski) pod punom kontrolom vlasti; a druga da je pozicija itekako čvrsta, što se ne bi moglo reći i za opoziciju. Deklarativno, stranke pozicije su Savez nezavisnih socijaldemokrata, Demokratski narodni savez i Socijalistička partija, dok se kao opozicione partije predstavljaju Srpska demokratska stranka, Partija demokratskog progresa i Demokratska partija. Tu je, i na jednoj i na drugoj strani, još nekoliko manjih partija, te ispostave onih sa sjedištem u Sarajevu (SDP BiH, SDA), koje, suštinski, ne igraju nikakvu značajniju ulogu u političkom životu ovog entiteta.

BALANSIRANJE SDS-a

Čini se da su uloge podijeljene, ali samo se čini, jer je cijelu „igru“ između pozicije i opozicije „pokvarilo“ udruživanje SNSD-a i SDS-a na državnom nivou, i njihov zajednički ulazak u Savjet ministara BiH. Bez obzira na izričite tvrdnje iz SDS-a da su oni „iz nacionalnih razloga u koaliciji u Sarajevu sa SNSD-om“, dok su „žestoka opozicija“ SNSD-u u ovom entitetu, ovakva postavka stvari uveliko otupljuje njihovu kritičnu oštricu. To je, u neku ruku, i logično, jer vrlo teško je koordinisati poteze sa partnerom na jednom nivou, a istog tog dezavuisati na drugom, ukazujući na njegove promašaje, korupciju, kriminal, nepotizam...

SDS pokušava da balansira, prepuštajući inicijativu SNSD-u na bh. nivou, oglašavajući se tek sporadično o pojedinim pitanjima, a, istovremeno, pokušavaju stvoriti utisak sistematičnog, promišljenog i argumentovanog udara na vlast u RS. Međutim, to ne ostavlja snažan dojam, jer u kritici vlasti najčešće se isturaju funkcioneri nižeg ranga.

ČEKANJE OPOZICIJE

SDS-ove dvije različite čizme najviše su naškodile zajedničkom i koordinisanom nastupu opozicije, koji uopšte ne postoji.

Tako imamo situaciju da PDP već godinu i nešto „čeka“ SDS da okupi opoziciju i u potpunosti preuzme lidersku poziciju u toj grupaciji, dok DP „čeka“ šta će se desiti sa „čekanjem“ PDP-a. SDS ništa ne preduzima na okupljanju opozicionih stranaka, svjesni da će se PDP teško odlučiti da ih prozove za „izdaju“, jer će tada ostati bez ikakvog mogućeg koalicionog partnera, dok o DP-u ni ne razmišljaju. I u DP-u ćute o izrečenom, jer su njihovi odnosi sa SDS-om u veoma veoma lošem stanju, (faktički i ne postoje) i svako provociranje te stranke, značilo bi smještanje DP-a na mjesto sa kojeg ne može koalirati ni sa strankama pozicije, a ni sa SDS-om. Mogu sa PDP-om, ali teško da bi ta stranka pristala da poništi moguće udruživanje sa SDS-om, zbog ovdašnjih demokrata.

Jednostavnije rečeno, SDS-u se ne može prigovoriti da ne kritikuje vlast, ali ništa nisu učinili na uvezivanju opozicije u jedan blok i zajednički nastup, niti, kako stvari stoje, imaju namjeru na tome i u doglednoj budućnosti bilo šta značajnije uraditi. Očito cijene da im to nije ni potrebno i da će im više koristi donijeti navedena „izlomljena“ politika, od stvaranja jedinstvenog fronta sa partijama opozicije.

OTVORENI POZIVI

Cijelu ovu situaciju u opoziciji pokušava iskoristiti vlast, prije svih SNSD: oni otvoreno pozivaju SDS na koaliranje i na ostalim nivoima, sem državnog. Milorad Dodik, lider SNSD-a svjestan je da će njegova stranka u narednom periodu slabiti, te da će većina koju sada ima u Narodnoj skupštini biti „sve tanja i tanja“. Njegovi sadašnji partneri DNS i SP već su ga jednom napustili (tokom njegovog prvog premijerskog mandata, s tim što se DNS tada zvao Srpski narodni savez) i on čvrsto vjeruje da su to u stanju opet učiniti. Međutim, mnogo bitnija od toga je njegova ubijeđenost da koaliranje sa SDS-om na svim nivoima ostavlja SNSD u vlasti i nakon 2014. godine i, što uopšte nije nevažno, potpuno isključuje mogućnost bilo kakvih istraga o često spominjanim kriminalnim aferama.

Činjenica da je SDS koalirao sa SNSD-om na bh. nivou dokaz mu je da su i oni spremni na potpunu saradnju (svi nivoi), ali da moraju naći modus da se to „prirodno“ dogodi. Stoga je iz SNSD-a odaslata ponuda SDS-u o zajedničkom nastupu na lokalnim izborima, što je mamac za stvaranje velike koalicije na sva tri nivoa. Pregovori nisu još počeli, a u njima bi trebalo da učestvuju potpredsjednici stranaka Igor Radojičić i Predrag Kovač, a „u igri“ je, (za početak) prema prijedlogu SNSD-a, desetak opština u kojima bi dvije najjače srpske partije zajedno nastupile. Među tim opštinama su i Bijeljina i Doboj, do sada najjača uporišta SDS-a.

Kandidovanje ove dvije opštine za zajednički nastup znak je da SNSD procjenjuje da u njima ponovo gubi izbore, uprkos najavama iz stranke da je bitka za ta dva grada ključna za njih na predstojećim lokalnim izborima.

MOŽE I BEZ DODIKA

SDS još uvijek razmatra SNSD-ovu ponudu, ali od potpune koalicije na lokalnom nivou i u svim opštinama, već sada je izvjesno, neće biti ništa: u opštinama sarajevsko-romanijske regije, te u Trebinju, već je (manje više) dogovoren zajednički nastup SDS-a i PDP-a i teško da se ovdje išta može promijeniti, jer je mržnja između SDS-a i SNSD-a u toj regiji tako velika, da ne postoji ni minimum šansi da se takvo stanje izmijeni bilo kakvim dogovorom na nivou rukovodstva partija. Uz to, u SDS-u tvrde da od koaliranja sa SNSD-om u Bijeljini i Doboju nema ništa, jer su njihovi kandidati Mićo Mićić i Obren Petrović (aktuelni načelnici opština) obezbijedili već sada, i bez SNSD-a, dovoljnu podršku za pobjedu.

Nestanak radikala i naprednjaka

Ono što je još važno naglastiti za političku scenu RS, jeste gotovo potpuni nestanak Srpske radikalne stranke, koja se, jednostavno, istopila. SRS RS, kao faktor, postoji još u nekoliko hercegovačkih opština i nigdje više, dok je značajno da ni Srpska napredna stranka Tome Nikolića nije uopšte zaživjela na ovim prostorima.

(Žurnal će u narednom periodu, u nekoliko nastavaka, analizirati stanje u najjačim strankama u Republici Srpskoj)

(zurnal.info)