Istražujemo
TOTALNA RASPRODAJA: Ruski tajkun Serdarov preuzima rudnik i termoelektranu u Ugljeviku
Sjedište firme “Comsar Energy Limited” je na Kipru, a na adresi (na kojoj je navodno sjedište kompanije) nije bilo ništa, osim žbunja. Firma nije imala svoj internet sajt, kao ni finansijske izvještaje koji bi potvrdili njenu sposobnost da u RS plasira stotine miliona evra
Odluka Vlade Republike Srpske da kompaniji “Comsar Energy Srpska”, čiji je većinski vlasnik ruski tajkun Rašid Serdarov, dodijeli koncesiju na eksploataciju uglja u Ugljeviku, uzburkala je strasti među zaposlenima u Rudniku i termoelektrani „Ugljevik“, ali i dodatno zaoštrila odnose između vladajućeg Saveza nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) i opozicione Srpske demokratske stranke (SDS).
TAJKUN ISPUNJAVA SVE
Vlada Republike Srpske je 1. jula donijela odluku da koncesiju za eksploataciju uglja na ležištu “Ugljevik Istok 2” dodijeli kompaniji “Comsar Energy Srpska”. Većinski vlasnik ove firme je ruski biznismen Rašid Serdarov, a RiTE Ugljevik ima svega deset posto udjela u ovom preduzeću.
Iz Vlade RS je poručeno da da ovom koncesijom nije ugrožen rad postojeće Termoelektrane Ugljevik u njenom "produženom vijeku”, odnosno do 2039. godine. Ovom porukom, Vlada nastoji umiriti sindikat RiTE “Ugljevik”, koji mjesecima, otkako je počela priča o dodjeli koncesija Serdarovoj firmi, upozorava da bi to moglo ugroziti poslovanje ove kompanije, te da bi veliki broj radnika mogao ostati bez posla.
Sindikat RiTE ,,Ugljevik” prethodno je zatražio da kompletno ležište ,,Ugljevik Istok” pripadne ovom javnom preduzeću, kako je to i ranije planirano, ali je Vlada odlučila drugačije, navodno na insistiranje predsjednika RS Milorada Dodika.
Komisija za koncesije Republike Srpske zaključila da jedini ponuđač, “Comsar Energy Srpska”, zadovoljio sve kriterijume i uslove navedene u javnom pozivu za koncesije, odnosno da je podnio studiju ekonomske opravdanosti sa elementima zaštite životne sredine, saopšteno je iz Vlade RS.
Dalje se navodi da će “Comsar Energy” u budžet RS platiti jednokratnu naknadu za pravo na korišćenje mineralne sirovine u iznosu od 2. 595.000 KM, te da koncesione naknade za korišćenje mineralnih resurse iznose 3,2 posto od bruto prihoda, odnosno ukupnih godišnjih prihoda ostvarenih kroz koncesione djelatnosti. Iz Vlade su još poručili kako će realizacija projekta izgradnje TE Ugljevik 3, što je posao takođe povjeren Serdarovoj firmi, donijeti mnogo koristi i Ugljeviku i cijeloj RS - od posla za 800 radnika, preko angažovanja domaćih građevinskih firmi, do povećanja prihoda budžeta kroz plaćanje poreza i doprinosa i, na kraju, dodatne stabilnosti elektroenergetskog sistema Republike Srpske.
Posle odluke Vlade da koncesiju za eksploataciju uglja u Ugljeviku dodijeli firmi ruskog tajkuna, reagovala je Srpska demokratska stranka (SDS) tražeći da se ta odluka poništi. Iz SDS tvrde da se radi o štetnom ugovoru po RS, ističući da je neophodno donošenje zakona o zaštiti prirodnih bogastava, posebno sirovina od starteškog interesa za RS i njenu nacionalnu ekonomiju, kako bi se “spriječila dalja pljačka RS”.
”I najširoj javnosti je jasno da se radi o apsolutno štetnom poslu za Ugljevik i RS, jer će većinski vlasnik, sa 90 posto kapitala, raspolagati najvećim dijelom neto dobiti, koja bi približno na godišnjem nivou iznosila 700 miliona KM, a izostali bi i prihodi od PDV-a”, kaže se u saopštenju.
SDS smatra da je “davanje prirodnog bogatstva na raspolaganje novokomponovanim biznismenima zločin prema RS i njenim građanima”.
Iz ove stranke su optužili aktuelnu vlast u RS da na ovaj način ugrožava buduće generacije, ostavljajući ih bez prirodnih dobara i sa obavezom da vraćaju potrošene kredite.
SDS je zatražila od Vlade da obrazloži zašto poslove na ekploataciji uglja na ležištu “Ugljevik Istok 2” nije povjerila Eletroprivredi RS, ocjenjujući da je u pozadini cijelog slučaja “prikriveni proces rasprodaje elektroenergetskog sistema RS”.
Iz najveće opozicione stranke od Vlade su zatražili i da objavi “tajni” sporazum o saradnji sa “Comsar Energy”, te da se izvrši revizija svih do sada sklopljenih koncesionih ugovora sa ovom kompanijom kako bi se ustanovilo da li su i koliko štetni po RS.
ŠTA KRIJE TAJNI UGOVOR
Ugovor Vlade RS, odnosno Elektroprivrede RS sa kompanijom Rašida Serdarova nikada nije javno prezentovan. Indikativno je što taj dokument sadrži i klauzule prema kojoj će potpisnice ugovora “strogo čuvati sve detalje”.
“Svaka od ugovornih strana će čuvati povjerljivost i neće otkriti trećoj strani informacije u vezi sa Projektima iz ovog ugovora. Samo limitiran broj predstavnika obje ugovorne strane će biti upoznat sa odredbama ovog Ugovora, kako bi preduzeli adekvatne potrebne mjere na njegovom provođenju. Ugovorne strane su saglasne da će ovlašteni predstavnici vlade RS i Ministarstva industrije, energetike i rudarstva biti upoznati sa odredbama ovog Ugovora. Ugovorne strane će sarađivati i kada su u pitanju saopštenja za javnost, tako da nijedno obavještenje sa čijim sadržajem se nisu saglasile ugovorne strane neće biti objavljeno”, navodi se u Ugovoru.
Svjetlo dana ugledale su i odredbe Ugovora prema kojima “Comsar Energy”, vlasnik buduće Termoelektrane “Ugljevik 3”, nema nikakvu obavezu snabdijevanja strujom potrošača u RS.
“Elektroprivreda ne ograničava vlasnika da struju proizvedenu na ovaj način direktno ponudi na slobodnom tržištu trećim licima. Vlasnik RiTE Ugljevik 3 neće imati obavezu snabdijevanja električnom energijom tarifnih potrošača u RS ”, navodi se u Ugovoru.
Iz “Comsar Energy” su ranije saopštili da će svu proizvedenu struju izvoziti na inostrana tržišta, pa neće biti konkurencija Elektroprivredi RS. Takođe, iz ove kompanije tvrde da neće prodavati ugalj kao sirovinu, tako da ni u tom segmentu neće biti konkurent ERS-u.
TE Ugljevik 3 biće snage 600 megavata (MW), što bi, kako je najavljeno, trebalo da bude najveća greenfield investiciju u regionu u posljednje tri decenije. Vrijednost investicije je oko 1,4 milijarde maraka, a iz “Comsar Energy” tvrde da ruski milijarder Rašid Sardarov ima obezbijeđena kompletna sredstva.
Ruski tajkun Rašid Serdarov ukazao se u RS prije tri godine kada je entitetskoj vladi uputio „pismo namjere“, navodeći da ozbiljno planira graditi dvije termoelektrane u Ugljeviku. Serdarov je tada zatražio i dvije koncesije - jednu na eksploataciju oko 45 miliona tona uglja, te na izgradnju termoelektrane. Da bi “dobre namjere” Sardarova bile i realizovane, osnovana je domaća firma ”Comsar Energy Republika Srpska”, u kojoj ruski biznismen ima 90 posto vlasništva, dok je preostalih deset posto RiTE Ugljevik. Sardarov je tada obavijestio Vladu RS da je za investiciju u Ugljeviku, “kao i druge u Jugoistočnoj Evropi”, ranije registrovao firmu “Comsar Energy Limited”.
Međutim, već tada je mnogo činjenica dovodilo u pitanje “dobre namjere” ruskog tajkuna. Kako je Žurnal ranije pisao, sjedište firme “Comsar Energy Limited” je na Kipru, a na adresi (na kojoj je navodno sjedište kompanije) nije bilo ništa, osim žbunja. Firma nije imala svoj internet sajt, kao ni finansijske izvještaje koji bi potvrdili njenu sposobnost da u RS plasira stotine miliona evra. Pismo namjera Vladi RS u ime “Comsar Energy Limited” potpisao je Žan Fransoa Kordeman, kontroverzni biznismen i jedan od akcionara belgijskog “Ocean” fonda. I Rašid Sardarov ima akcije u tom fondu i tu je veza između njega i Kordemana.
S druge strane, jasno je da su vlasti u RS favorizovale Serdarova, jer, da je bilo drugačije, raspisale bi javni tender sa jasnim uslovima, na koji bi se mogle prijaviti i renomirane svjetske kompanije, a ne samo firma ruskog tajkuna iz kiparskog žbunja.
Od sklapanja poslova sa Rašidom Serdarovom prošle su tri godine, ali je i dalje ostala opravdana sumnja da će ovdašnje prirodno bogatstvo pasti u ruke spornog ruskog tajkuna, a da će građani ostati bez igdje ičega.
(zurnal.info)
