Istražujemo
ZAHTJEV GRAĐANA I LOKALNE VLASTI: Narodna skupština RS da zaustavi otvaranje rudnika litijuma na Majevici
Nekoliko općina na području Majevice, njihovo stanovništvo i ekološka udruženja zatražili su od poslanika u Narodnoj skupštini RS da uvedu moratorij na geološka istraživanja i rudarenje na području planine Majevice. Ekološka udruženja i građani su upozorili da ako poslanici do kraja marta ne izglasaju moratorijum neće biti pravnih prepreka da firma Arcore AG traži koncesiju pa i otvori rudnik na planini Majevici.
Krajem januara predstavnici udruženja „Eko put“ iz Bijeljine, „Čuvari Majevice“ i „PEU Korak“ iz Zvornika predali su inicijativu Narodnoj skupštini Republike Srpske kojom se traži zaštita planine Majevice i donošenje odluke o moratoriju na geološka istraživanja i eksploataciju pronađenih ruda, minerala i drugih resursa na ovom području. Više od šest hiljada građana iz Bijeljine, Zvornika, Lopara i Ugljevika potpisalo je peticiju kojom se od Narodne skupštine Republike Srpske traži moratorijum na sva geološka istraživanja i eksploataciju ruda, minerala i drugih resursa na planini Majevici. Predstavnici udruženja „Eko put“ iz Bijeljine, „Čuvari Majevice“ i „PEU Korak“ iz Zvornika rekli su tada da očekuju od narodnih poslanika da poštuju volju naroda i reaguju prije isteka zakonskih rokova koji bi firmi „Arcore AG“ omogućili eksploataciju litijuma na Majevici. Ekološka udruženja i građani su upozorili da ako poslanici do kraja marta ne izglasaju moratorijum neće biti pravnih prepreka da firma Arcore AG traži koncesiju pa i otvori rudnik na planini Majevici.
VLAST PROTIV GRAĐANARudnici na Majevici i Ozrenu važniji od stanovništva
Ranije su mještani majevičkog kraja kao i načelnici osam opština Lopare, Tuzla, Brčko distrikt BiH, Čelić, Ugljevik, Teočak, Bijeljina i Sapna jasno izrazili protivljenje otvaranju rudnika litijuma na ovom području strahujući od zagađenja vode, zemlje i zraka. Podsjetimo prošle godine protestima i potpisivanjem peticije građani Lopara jasno su stavili do znanja vlastima u Republici Srpskoj da ne dozvoljavaju da se na Majevici otvori rudnik litijuma.
U oktobra 2023.godine firma ArCore AG iz Švicarske obavijestila je javnost da je nakon četiri godine istraživanja otkrila nalazište litijuma na području Opštine Lopare. Nakon istraživanja naveli su da ispunjavaju sve uslove za koncesiju za otvaranje rudnika. To je izazvalo masovne proteste građana Lopara.
Ubrzo je stigla reakcija nadležnih institucija. Vlada Republike Srpske odlučila je izmjenama zakona da u potpunosti isključi građane iz odlučivanja o tome ko će i gdje otvarati rudnike u ovom entitetu. Na prijedlog Ministarstva energetike i rudarstva Narodna skupština Republike Srpske je 22. decembra 2023. godine usvojila Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o geološkim istraživanjima.
Da je jedini cilj da se izmjenama Zakona u potpunosti isključe građani radi pogodovanja vlasti privatnim kompanijama zainteresovanim za rudarenje na području Republike Srpske, potvrdili su i iz Ministarstva energetike i rudarstva RS. Do izmjena zakona došlo je nakon što su građani općina na području Ozrena i Majevice masovno izašli na ulice da spriječe geološka istraživanja, odnosno otvaranje rudnika na ovim planinama. Usvojenim izmjenama više nije potrebna saglasnost lokalne zajednice da bi se na njenoj teritoriji vršila geološka istraživanja i iskopavanje ruda.
Strah od otvaranja rudnika nije prisutan samo u majevičkim općinama u Republici Srpskoj jer direktan uticaj rudnika osjetiti će i sve okolne opštine i gradovi u Federaciji BiH. Spas za Majevicu ali i ekonomski prosperitet njenog stanovištva lokalne vlasti vide u turističkom potencijalu a ne rudniku. Pisali smo ranije da su se prije šest godina Općine Čelić, Lopare, Sapna, Teočak i Ugljevik povezale kako bi zajednički pokrenule održivi turistički razvoj Majevice i podmajevičkog kraja kojemu ovih pet općina pripadaju.
Dok entitetske vlasti šute, stanovnici strahujuRudnik litijuma uništiće Lopare i cijelu Majevicu
Formirana je i radna grupa koju čine predstavnici ovih pet općina čiji je zadatak realizacija zajedničkih projekata. Do sada je realizovano otvaranje međuentitetske biciklističke rute preko Majevice (via Majevica), pokrenuta izrada zajedničkog plana za razvoj turizma te jačanju saradnje na polju eko-turizma, upravljanja otpadom i deminiranju, osmišljen je promotivni film Majevica – druga priča, te izrađeni prijedlozi drugih projekata. Trenutno na dijelu Majevice se gradi i turističko naselje koje ima podršku Općine Lopare.
(zurnal.info)
