NOVI PROPALI PROJEKTI VLADE RS: Gerontološki centar, "Nova Borja", "Romanija", "Nikola Tesla"...

Koncept oživljavanja privrede Republike Srpske, koji je u poslednjoj deceniji primjenjivala vlast ovog entiteta, doživjela je potpuni debakl. Vlada Republike Srpske je u poslednjih deset i kusur godina kupila skoro dvadeset državnih firmi u stečaju, u koje je uložila desetine miliona budžetskih sredstava. Umjesto revitalizacije i oporavka tih preduzeća uslijedile su novi gubici i dubioze, a na stotine radnika firmi u vladinom vlasništvu ostalo je bez posla i nade da mogu naplatiti svoje zarađene plate. Vlada je od navodnog dobrotvora postala grobar tih firmi, sa kojima su pokopani i milioni maraka izdvojeni za njihovu kupovinu. Milioni su nestali netragom ili su raznim mešetarenjima završili u džepovima povlaštenih pojedinaca.

AMBICIOZNI PLANOVI

Poslednji u nizu tih slučajeva je propast Gerontološkog centra „Slateks“ iz Slatine, koji će, po odluci Vlade RS, uskoro biti likvidiran. Nakon likvidacije, ostaće dugovanja radnicima za plate i doprinose, kao i milionska dugovanja prema Investiciono-razvojnoj banci (IRB) RS.

Priča o Gerontološkom centru “Slateks” krenula je još 2009. godine, kada je Vlada RS osnovala ovu javnu ustanovu i na Centar prenijela vlasništvo zemljište i zgrade bivšeg preduzeća „Slateks tekstil“. Zemljište i zgrada tada su pripadali Zavodu za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju „Dr Miroslav Zotović“. Preduzeće je bilo u stečaju. Ostalo je nejasno kada je Vlada RS uopšte otkupila imovini “Slateksa” i prenijela je u vlasništvo Zavoda “Dr Miroslav Zotović”, jer je godinama ranije ta firma bila u većinskom vlasništvu „Integral inženjering“, banjalučkog tajkuna Slobodana Stankovića.

U vrijeme osnivanja Gerontološkog centra u Slatini, planovi Vlade RS bili su veoma ambiciozni - na 5.000 kvadrata prostora napravljen je prvi Gerontološki centar za starije ljude, koji imaju dublji džep i staračke dane žele da žive u uslovima višeg standarda.

Planovi su bili odlični - Centar je želio svojim korisnicima da ponudi komfor, udobnost, ali i ostale sadržaje koji bi im kvalitetno prekraćivali staračke dane. Idealan model za, recimo, Švajcarsku, ali ne i za RS u kojoj većina penzinera, ne samo da nema primanja kojima bi platila ovakve usluge, već jedva sastavlja kraj s krajem. Sedam godina kasnije u Vladi RS su shvatili da ovakav projekat doma za stare osobe (za koji očigledno nikada nisu ni napravili sveobuhvatnu analizu isplativosti, već su, po običaju djelovali ad hoc) nije isplativ. Potvrđuje to i činjenica da “Slateks” trenutno nema nijednog korisnika i da već duže vrijeme nisu postojali uslovi da firma posluje na racionalan i ekonomičan način.

Ništa ne bi bilo sporno da zakašnjela pamet ljudi iz Vlade RS nije ovaj entitet koštala milione maraka, koliko je uloženo u “Slatekst”.

Gerontološki centar „Slateks“ je od IRB RS dobio dva kredita u ukupnom iznosu od 6,9 miliona maraka.

Prvi kredit od 4,9 miliona maraka „Slateksu“ je odobren u aprilu 2011. godine, a drugi, od dva miliona maraka, odobren je krajem 2012. godine i to bez finansijskog posrednika. U Ministarstvu zdravlja sada nemaju pojma ni kako će riješiti dugove ni šta će sa radnicima koji ostaju bez posla ni kako će im isplatiti zaostala dugovanja.

Vruć krompir pokušali su prebaciti Zavodu “Dr Miroslav Zotović”, ali menadžment te zdravstvene ustanove je odbio da na sebe preuzme teret milionskih dugovanja.

Nakon svega, iz Ministarstva zdravlja dali su jedini mogući odgovor – nakon stupanja na snagu odluke o likvidaciji “Slateksa” pitanja potraživanja radnika, imovine preduzeća i druga pitanja biće rješavani kroz likvidacioni postupak.
Ni riječi o tome ko će odgovarati za uludo bačene milione iz budžeta.

Nažalost, “Slateks” nije jedina promašena vladina investicija kroz koji su iscurili milioni maraka budžetskih para.

JOŠ PROPALIH INVESTICIJA

Tu je i propala Drvna industrija “Nova Borja”, koju je u stečajnom postupku Vlada RS 2009. godine kupila za 7,3 miliona maraka. Vlada je preuzela fabriku, očistila je od dugova, uložila par miliona u obrtna sredstva i za 6,3 miliona maraka prodala Stojku Petkoviću, vlasniku preduzeća “Interlignum” iz Teslića, koji je bio i predsjednik nadzornog odbora "Nove Borje".

Stojković, koji je funkcioner SNSD-a, od planiranih 6,3 miliona maraka uplatio samo depozit od 60.000 KM, tako da je kupoprodajni ugovor raskinut, ali je “Interlignum” nastavio da koristi pogone "Nove Borje", kao zakupac.

„Nova Borja" je pod Petkovićevom upravom, napravila gubitak od oko dva miliona mraka i postala dužna „Interlignumu" oko 700 hiljada KM.

Vlada Republike Srpske je izigravala i spasioca preduzeća “Romanija” Sokolac, koju je u stečajnom postupku početkom januara 2008. godine kupila za 5.560.000 KM.

U skladu sa trendom, preuzeće je preimenovala u “Nova Romanija”, a posle osam godina firma je u težoj situaciji nego što je bila prije stečaja. Radnicima godinama nisu primili plate, nisu im plaćeni doprinosi niti uvezan radni staž.
Prije dvije godine Vlada je dovela strateškog partnera iz Italije, koji je od stotinjak radnika zaposlio njih 30, radio pola godine pa otišao, a iza sebe ostavio dugove i neisplaćene plate.

Ni u ovom slučaju niko nije odgovarao za potrošene milione, kao ni u slučaju firme “Nikola Tesla”.

Na čelo te firme po nalogu predsjednika RS Milorada Dodika doveden je Dragan Vučetić, navodni veliki ekonomski ekspert, koji je jedno vrijeme bio angažovan i kao Dodikov savjetnik za inostrane investicije. Na kraju balade ispostavilo se da je Vučetić kroz projekat “Nikola Tesla” oštetio Republiku Srpsku za najmanje 10 miliona KM.

MUP Republike Srpske protiv Vučetića JE podnio krivičnu prijavu Specijalnom tužilaštvu RS, ali je Vučetić prije toga uspio da pobjegne iz RS i trenutno je u bjekstvu.

Priča sa Vučetićem počela je 2012. godine, kada je Vlada Republike Srpske osnovala Javno preduzeće “Nikola Tesla” i Vučetića imenovala za vršioca dužnosti direktora.
Vlada je tada obećala da će u Hercegovini biti otvoreno dvije hiljade radnih mjesta u tekstilnoj industriji, jer su njemački privrednici „odlučili da svoje pogone iz Kine premjeste u Bileću i Trebinje“.

Pompezno je najavljeno i da će se “Nikola Tesla” baviti proizvodnjom električnih automobila! Spektakularno su otvoreni pogone, uz tvrdnje da će se električni automobile proizvoditi za potrebe njemačkih pošta.

Vlada Republike Srpske je bila i garant da kompanija “Nikola Tesla” kod komercijalnih banaka digne kredit od 12 miliona maraka, a Investiciono-razvojna banka Republike Srpske je kompaniji odobrila i dodatnih pet miliona maraka kredita. Nije poznato gdje su pare završile.

Epilog i ovog vladinog poduhvata su izgubljeni milioni maraka iz budžeta Republike Srpske, radnici na ulici, Vučetić u bjekstvu, a niko iz vlasti RS ne snosi odgovornost za još jedan propali projekat.

(zurnal.info)