Vlada RS troši šest miliona maraka godišnje za smještaj institucija

Žurnal: Koje su najčešće nepravilnosti koje ste uočili vršeći reviziju rada institucija Republike Srpske?

Čeko: U odgovoru, prije svega želim da naglasim, da je Zakonom o reviziji javnog sektora RS dat mandat Glavnoj službi za reviziju javnog sektora RS kao Vrhovnoj revizorskoj instituciji (VRI), da vrši finansijske revizije, revizije učinka i posebne revizije. U okviru finansijskih revizija obavljamo revizije finansijskih izvještaja i usklađenosti poslovanja budžetskih i drugih korisnika javnih sredstava sa Zakonskim propisima i drugim aktima, dok revizijom učinka vršimo reviziju efikasnosti, ekonomičnosti i efektivnosti korišćenja sredstava od stena onih kojima su ta sredstva data na upravljanje. Tako da Vaše pitanje vezano za sam rad institucija više je vezano za provođenje revizije učinka o efikasnom radu u tim institucijama.

U redu... Koje su, onda, najčešće nepravilnosti u toj oblasti?

U Izvještajima revizije konstatujemo da se ne sprovode sve preporuke date od strane Glavne službe za reviziju po prethodnim revizijama. U nalazima ističemo da sistem internih kontrola treba poboljšati i unaprijediti. Trošenje budžetskih sredstava značajno odstupa od iznosa i namjena utvrđenih odlukama Narodne skupštine (Odluka o usvajanju budžeta za tekuću (revidiranu) godinu i odluka o usvajanju rebalansa budžeta za tekuću (revidiranu) godinu. Ovakva odstupanja se pokrivaju naknadnim realokacijama na osnovu odluka Vlade, koje se donose u skladu sa Zakonom o izvršenju budžeta.

Stvaranje obaveza od strane budžetskih korisnika iznad limita odobrenog budžeta od strane Narodne skupštine, odnosno stvaranje obaveza za koje nisu obezbijeđena sredstva u tekućoj (revidiranoj) godini, predstavlja neusklađenost sa čl.39. Zakona o budžetskom sistemu; Obaveze stvorene iznad limita odobrenog budžeta, ukoliko su evidentirane kroz Glavnu knjigu trezora, ne prikazuju se u izvještaju o izvršenju budžeta, već u bilansu uspjeha kao 'rashodi obračunskog karaktera', koji ne zahtijevaju odliv novčanih sredstava, a suštinski ovako stvorene obaveze zahtijevaju odliv novčanih sredstava u narednoj godini. Ovo za posljedicu ima nerealno iskazivanje suficita/deficita u godišnjim finansijskim izvještajima i nerealnu osnovu za planiranje budžeta za narednu godinu.

Neevidentiranje obaveza (za koje nisu obezbijeđena sredstva u tekućoj godini) i rashoda (tekućih troškova i kapitalnih izdataka) kroz Glavnu knjigu trezora i neiskazivanje istih u finansijskim izvještajima za posljedicu ima potcijenjene obaveze i nerealnu osnovu za buduće planiranje. Precijenjena potraživanja po raznim osnovama zbog neizvršenih ispravki vrijednosti spornih i nenaplativih potraživanja; Neusklađenost procedura nabavki sa zakonom o javnim nabavkama; Knjigovodstvene greške u klasifikovanju troškova, obaveza i potraživanja; Knjigovodstveno neaktiviranje završenih investicija, što za posljedicu ima greške zbog neobračunavanja amortizacije.

Da li su te pojave istog inteziteta i u istom obimu sada kao npr. prije šest i deset godina?Navedene pojave su i manjeg obima i manjeg intenziteta u odnosu na prethodne godine.

Da li ostale nadležne institucije (pravosuđe, policija) dale svoj doprinos smanjenju tih, uslovno rečeno, devijantnih pojava?

Ne raspolažemo informacijama o radu i doprinosu dugih nadležnih institucija. Sa njima imamo dobru saradnju i sve informacije i podatke koje od Glavne službe traže te institucije dostavljamo istim, iako su naši izvještaji javno objavljeni na web stranici. Neke izvještaje smo i direktno dostavljali ovim institucijama. O nekim provedenim istražnim radnjama Tužilaštvo nam je dostavljalo informacije o nesprovođenju ili obustavljanju istrage. Za neke istrage pokrenuti su postupci kod sudova, i te informacije uglavnom saznamo iz medija.

Naši novinari su prateći revizorske izvještaje uočili da se revizori, manje više, negativno očituju o iznajmljivanju poslovnih prostora za potrebe određenih javnih institucija. Kako Vi komentarišete ovu pojavu?

Glavna služba za reviziju, i revizori koji su provodili revizije, negativno su se očitovali vezano za iznajmljivanje poslovnog prostora za potrebe određenih institucija, samo je revizijom utvrđeno da je bilo odstupanja u odnosu na planirana sredstva u budžetu vezano za te namjene (više potrošeno) ili se nije adekvatno pristupilo planiranju sredstava za te namjene.

VRI za reviziju zajedničkih institucija na nivou BiH, po ovom pitanju radila je posebnu reviziju učinka te imaju više informacija u svom revizorskom izvještaju za razliku od nas, gdje još nismo vršili ovakvu reviziju učinka. Provodeći finansijsku reviziju, vezano za trošenje sredstava za zakup poslovnih prostora u proteklim periodima, prije svega reviziju smo usmjeravali na pitanja: da li su prilikom planiranja sredstava za ove namjene u budžetu, obezbijeđena sredstva za te namjene; vodili smo računa prilikom revizije i da li je dolazilo do odstupanja u odnosu na odobrena sredstva budžetom.

Imate li podatak koliko je Vlada RS iz budžeta izdvajala za iznajmljivanje poslovnih prostora 2003., 2006., 2008., 2010., a koliko 2011. godine?

Troškovi zakupa poslovnih prostora i opreme u institucijama javnog sektora (zbirno na nivou Konsolidovanog izvještaja Budžeta Republike) su iznosili: 2003. godina (nemamo podatak); 2006.godina: 2.120.330 KM; 2008.godina: 3.035.628 KM; 2010. godina: 6.038.380 KM; 2011. godina: 6.315.137 KM. Od 2010. godine troškovi zakupa su uvećani za oko 2.900.000 KM na ime nabavke poslovnog prostora na lizing za Poresku upravu RS.

Smatrate li da je novac izdvojen za ove svrhe namjenski potrošen, odnosno da li ste nailazili na pojave da je takva vrsta ugovora plod nepotizma, stranačkih veza, korupcije i sl.?

Glavna služba za reviziju se na bavi istraživanjima s kim se ugovori sklapaju (jesu li plod nepotizma, stranačkih veza, korupcije i sl) ali, često u revizorskim izvještajima navodimo imena ugovornih strana, a ako su to lica vezana za određene devijacije, korisnici izvještaja (Odbor za reviziju, tužilaštvo, policija i drugi) to mogu prepoznati i prijaviti, odnosno pristupiti istragama. U našim izvještajima smo navodili određene ugovore (vezano za kupovinu i izgradnju poslovnih prostora, kao i iznajmljivanje istih od strane „Integral inženjeringa, Integra inženjering, Niskogradnja Laktaši, Trgoprodaja Prijedor, Alf-om Banjaluka, i drugi).

(zurnal.info)