Petnaest "komadića" generalovog zločina

“Ratko Mladić је rođen 12. marta 1942. godine u opštini Kalinovik u Republici Bosni i Hercegovini. Školovan је nа vojnoj akademiji Jugoslovenske narodne armije u Beogradu, nakon čega је postao starješina u redovnom sastavu JNA, а potom i vojsci Srpske Republike Bosne i Hercegovine/Republike Srpske (dalje u tekstu: VRS). U јunu 1991. Ratko Mladić postavljen је za komandanta 9. korpusa JNA u Кninu, za vrijeme borbi između JNA i hrvatskih snaga. Dana 4. oktobra 1991., predsjednik Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije unaprijedio ga је u čin generalmajora. Dana 24. aprila 1992. Ratko Mladić jе unaprijeđen u čin generalpotpukovnika, а 25. apri1a 1992. postavljen је za načelnika štaba/zamjenika komandanta u komandi Druge vojne oblasti JNA u Sarajevu. Na tu dužnost stupio је 9. mаја 1992. Dana 10. mаја 1992., Ratko Mladić jе preuzeo dužnost komandanta u komandi Druge vojne oblasti JNA”, navodi se u optužnici.

ČINJENIČNI NAVODI

“Ubrzo nakon što је 6. aprila 1992. BiH međunarodno priznata kao nezavisna država, u Sarajevu su izbila neprijateljstva, što је označilo početak sukoba u tom gradu koji ćе trajati do 1995. godine.

Još i prije početka sukoba, oružane snage su zauzele strateške položaje u Sarajevu i oko njega. Grad је potom podvrgnut blokadi, granatiranju i snajperskom djelovanju s tih položaja. Od mаја 1992., snage bosanskih Srba pod komandom i kontrolom generala Ratka Mladića granatirale su i snajperski djelovale ро civilnim dijelovima grada i ро njegovom civilnom stanovništvu i ustanovama, ubijajući i ranjavajući civile, te time i vršile teror nad civilnim stanovništvom. Artiljerijski i snajperski napadi izvođeni su uglavnom sa položaja po okolnim brdima iznad Sarajeva, odakle su napadači imali jasan pogled s visine nа grad, njegovo stanovništvo i ustanove” stoji u činjeničnim navodima optužnice. Skupština bosanskih Srba imenovala je Mladića komandantom Glavnog štaba VRS-a 12. maja 1992. godine a osam dana kasnije Druga vojna oblast JNA efektivno je transformisana u jezgro Glavnog štaba VRS-a.

Istoga 12. maja, Radovan Karadžić je na sjednici skupštine bosanskih Srba objavio šest “strateških ciljeva” srpskog naroda u BiH: državno razgraničenje srpskog naroda od druge dvije nacionalne zajednice; uspostavljanje koridora između Semberije i Кrajine; uspostavljanje koridora u dolini rijeke Drine odnosno, eliminisanje Drine kao granice između srpskih država; uspostavljanje granice nа rijekama Uni i Neretvi; podjela grada Sarajeva nа srpski i muslimanski dio i uspostavljanje efektivne državne vlasti u оbа dijela; osiguranje izlaza Republike Srpske nа more. Dana 19. novembra 1992. general Ratko Mladić, u svojstvu komandanta Glavnog štaba VRS-a, izdao је Direktivu ор. br. 4, u kojoj је potvrdio "strateške ciljeve" navedene gore.

“Od mаја 1992., snage bosanskih Srba pod komandom i kontrolom generala Ratka Mladića preuzele su kontrolu nad opštinama u Srpskoj Republici BiH, prvenstveno u sjeverozapadnom dijelu BiH poznatom pod nazivom Bosanska Кrajina i u istočnoj Bosni. U tim opštinama snage bosanskih Srba su uzele učešće u kampanji progona s ciljem da se s tih područja otjera nesrpsko stanovništvo. Hiljade ne-Srba su deportovane ili prisilno premještene iz tih opština.

Mnogi ne-Srbi su ubijeni, а mnogi drugi su držani u zatočeničkim objektima, gdje su ih fizički i psihički zlostavljali i podvrgavali surovim i nečovječnim uslovima. Pored toga, domovi, poslovni objekti i vjerski objekti ne-Srba, kao i njihova imovina, bili su pljačkani, uništavani i/ili oduzimani ”, navodi se u optužnici te se dodaje:

“Od januara do marta 1993., u skladu s Direktivom ор. br. 4, snage bosanskih Srba pod komandom i kontrolom Ratka Mladića napale su područje Cerske u istočnoj BiH. Hiljade Muslimana pobjegle su nа teritoriju pod kontrolom Vlade BiH, uključujući Srebrenicu i Žepu. Dana 16. aprila 1993. Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija (dalje u tekstu: UN), postupajući u skladu sa Poglavljem VII Povelje UN-a, usvojio је rezoluciju 819, u kojoj је od svih strana u sukobu u BiH zahtijevao da prema Srebrenici, Žepi, Goraždu i Sarajevu (i njihovoj okolini) postupaju kao prema "zaštićenim zonama" koje nе smiju biti cilj oružanih napada niti bilo kakvih drugih neprijateljskih postupaka. Poslije toga su snage bosanskih Srba pod komandom i kontrolom Ratka Mladića počele da posvećuju posebnu pažnju zauzimanju strateški smještene enklave Srebrenica i protjerivanju bosanskomuslimanskog stanovništva koje је tamo izbjeglo nakon kampanja "etničkog čišćenja" u istočnoj BiH 1992. i 1993. godine”.

Snage pod komandom i kontrolom Ratka Mladića zarobile su i držale kao taoce više od dvije stotine vojnih posmatrača i pripadnika mirovnih snaga UN-a, u periodu od 26. maja do 19. juna 1995., nakon zračnih udara NATO-a protiv snaga bosanskih Srba.

“Dana 8. marta 1995., Radovan Karadžić, kao vrhovni komandant VRS-a, izdao је Direktivu ор. br. 7, kojom je VRS-u naloženo da eliminiše muslimanske enklave Srebrenicu i Žepu u sklopu ostvarivanja "strateških ciljeva" od 12. mаја 1992. Snage bosanskih Srba pod komandom i kontrolom Ratka Mladića su 2. jula 1995. napale enklavu Srebrenica. Тај napad nа ovu enklavu trajao је do 11. jula 1995., kada su general Ratko Mladić i snage bosanskih Srba ušle u Srebrenicu. Potom su te snage bosanskih Srba terorisale bosanske Muslimane koji su prisilno premješteni nа područja izvan enklave i od kojih su se mnogi dali u bijeg krecući se u ogromnoj koloni kroz šumu prema Tuzli. Veći dio te grupe činili su nenaoružani pripadnici vojske i civili. Od 12. jula do otprilike 20. jula 1995., hiljade muškaraca bosanskih Muslimana zarobljene su od strane snaga bosanskih Srba pod komandom i kontrolom Ratka Mladića ili su se predale tim snagama. Od 13. do 19. jula 1995., ро prijekom postupku pogubljeno је više od 7.000 zatočenih bosanskih Muslimana koji su zarobljeni па području oko Srebrenice. Ubijanje је nastavljeno i poslije toga. Od otprilike 1. augusta 1995. do otprilike 1. novembra 1995., jedinice VRS-a pod komandom i kontrolom Ratka Mladića sudjelovale su u organizovanim i opsežnim nastojanjima da se prikriju ubistva i pogubljenja bosanskih Muslimana iz Srebrenice tako što su tijela ekshumirana iz masovnih grobnica nanovo zakapale nа mjestima nа osami” navodi se u optužnici.

INDIVIDUALNA КRIVIČNA ODGOVORNOST

Kao komandant Glavnog štaba, general Ratko Mladić je bio najviši starješina VRS-a, podređen samo Predsjedništvu/predsjedniku Republike Srpske i kao takav imao je sveobuhvatnu nadležnost i odgovornost za funkcionisanje VRS-a. Sem toga, kao komandant Glavnog štaba, Mladić je vršio vojno komandovanje i kontrolu nad regularnim snagama VRS-a širom BiH, uključujući 1. i 2. krajiški korpus, Istočnobosanski, Drinski, Sarajevsko-romanijski, Hercegovački korpus, 65. zaštitni puk i 10. diverzantski odred. Između ostalog Mladić je, prema optužnici, bio centralna figura u uspostavljanju i upravljanju vojnim sudskim sistemom VRS-a od maja 1992. do bar sredine 1993.

Shodno tome, tužiteljica Haškog Tribunala smatra da Mladić snosi individualnu krivičnu odgovornost za krivična djela koja je planirao, poticao, naredio ili počinio ili čije je planiranje, pripremu i izvršenje na drugi način pomagao i podržavao. Riječ “počiniti” u ovoj optužnici uključuje učestvovanje u udruženom zločinačkom poduhvatu.

“Cilj ovog udruženog zločinačkog poduhvata u BiH-u bio је da se eliminišu ili trajno uklone, silom ili drugim sredstvima, bosanski Muslimani, bosanski Hrvati i drugo nesrpsko stanovništvo s velikih dijelova BiH-а, činjenjem zločina koji su kažnjivi ро članovima 3, 4 i 5 Statuta Međunarodnog suda. General Ratko Mladić učestvovao је u ovom udruženom zločinačkom poduhvatu kao saizvršilac i/ili pomagač i podržavalac” navodi se u optužnici.

”U svojstvu komandanta Glavnog štaba VRS-a, general Ratko Mladić imao је de jure i de facto komandu i kontrolu nad snagama bosanskih Srba koje su učestvovale u zločinima za koje se tereti u ovoj optužnici. General Ratko Mladić jе znao ili је bilo razloga da zna da ćе svi zločini za koje se tereti u ovoj optužnici biti počinjeni ili da su ih već počinili njegovi podređeni, а оn nije preduzeo nužne i razumne mjere da takva djela spriječi ili da kazni njihove počinioce.”

OPŠTI NAVODI

“Sva djela i propusti koji se u ovoj optužnici terete kao zločini protiv čovječnosti bili su dio rasprostranjenog ili sistematskog napada uperenog protiv bosanskog muslimanskog, bosanskog hrvatskog i drugog nesrpskog civilnog stanovništva BiH-а. Za sve vrijeme па koje se odnosi ova optužnica u BiH је postojalo stanje oružanog sukoba. General Ratko Mladić је bio dužan da se pridržava zakona i običaja koji regulišu vođenje oružanih sukoba, uključujući Ženevske konvencije iz 1949. i njihove Dopunske protokole.”

OPTUŽBE

Tačka 1: Genocid

Tačka 2: Saučesništvu u genocidu

“Najkasnije od 12. mаја 1992. i nајmanје do 22. decembra 1996., general Ratko Mladić, djelujući kao pojedinac ili u dogovoru s drugim učesnicima udruženog zločinačkog poduhvata, planirao је, poticao, naredio, počinio ili nа drugi način pomagao i podržavao planiranje, pripremu ili izvršenje hotimičnog djelimičnog uništenja nacionalne, etničke, rasne ili vjerske grupe bosanskih Muslimana, kao takve, u Srebrenici, Ključu, Kotor Varoši, Prijedoru, Sanskom Mostu i Srebrenici.”...

Prema optužnici, uništenje ovih grupa provedeno је rasprostranjenim ubijanjem, deportacijom i prisilnim premještanjem ne-Srba za vrijeme i nakon napada nа Ključ, Kotor Varoš, Prijedor, Sanski Most i Srebrenicu. “Bosanski Muslimani su ubijani, а stotine hiljada ih је deportovano ili prisilno premješteno u cilju ostvarenja kampanja "etničkog čišćenja" 1992. i 1993. godine u Bosanskoj Кrajini i istočnoj Bosni. Та ubistva obuhvataju ubistva u Вanјој Luci, Bosanskoj Кrupi, Ključu, Kotor Varoši, Prijedoru i Sanskom Most. U istočnoj Bosni, veliki dio bosanskomuslimanskog stanovništva satjeran је па područje Cerske-Kamenice i nа kraju natjeran u bijeg prema Tuzli i Srebrenici. Nakon pada Srebrenice, u Bratuncu, Vlasenici i Zvomiku је tokom nekoliko dana nа organizovan i sistematski nаčin pogubljeno više hiljada muškaraca bosanskih Muslimana, а to se dogadalo istovremeno sa prisilnim premještanjem ostatka zajednice bosanskih Muslimana iz Srebrenice”.

Mladić je optužen za nanošenje teških tjelesnih i duševnih povreda stanovnicima navedenih gradova tokom njihovog zatočeništva u logorima, kao i za njihovo podvrgavanje okrutnom i nečovječnom ponašanju uključujući mučenje, fizičko i psihičko zlostavljanje, seksualno nasilje, nehumane uslove života i prisilni rad.

Tačka 3: Zločin protiv čovječnosti

“Najkasnije od 12. mаја 1992. i najmanje do 22. decembra 1996., general Ratko Mladić, djelujući kao pojedinac ili u dogovoru s drugim učesnicima udruženog zločinačkog poduhvata, planirao је, poticao, naredio, počinio ili nа drugi način pomagao i podržavao planiranje, pripremu ili izvršenje progona bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata ili drugog nesrpskog stanovništva u sljedećim opštinama: Banja Luka, Bihać-Ripač, Bijeljina, Bosanska Gradiška, Bosanska Кrupa, Bosanski Novi, Bratunac, Brčko, Doboj, Foča, Gacko, Kalinovik, Ključ, Kotor Varoš, Nevesinje, Novi Grad, Prijedor, Rogatica, Sanski Most, Srebrenica, Teslić, Vlasenica, Vogošća i Zvomik.”

Ti progoni obuhvatali su, prema optužnici, lišavanje života, terorisanje i okrutno ili nečovječno postupanje, prisilno premještanje i deportaciju, protivpravno zatočenje u zatočeničkim objektima uključujući ubistva, okrutno postupanje u zatočeničkim objektima i stvaranje nehumanih životnih uvjeta u istim, prisilni rad, oduzimanje i pljačkanje imovine, namjerno ili bezobzirno uništavanje privatne imovine, uništavanje lične i pokretne imovine, uvođenje i održavanje mjera ograničavanja i diskriminacije (uskraćivanje slobode kretanja, uskraćivanje zaposlenja, povreda privatnosti pretresanjem stana bez naloga, uskraćivanje prava na sudski postupak, uskraćivanje ravnopravnog pristupa javnim službama).

Tačke 4., 5. i 6: Istrebljenje i ubistvo

“Najkasnije od 12. mаја 1992. i nајmanје do 22. decembra 1996., general Ratko Mladić, djelujući kao pojedinac ili u dogovoru s drugim učesnicima udruženog zločinačkog poduhvata, planirao је,  poticao, naredio, počinio ili nа drugi način pomagao i podržavao planiranje, pripremu ili izvršenje istrebljenja i ubistva bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata ili drugog nesrpskog stanovnistva u spomenutim opštinama. Istrebljenje i ubistvo је izvedeno lišavanjem života tokom i nakon napada nа gradove i sela i lišavanjem života povezanim sa zatočeničkim objektima, uključujući ubistva navedena u Prilozima А i В.”

Tačke 7. i 8: Deportacija, Nehumana djela

“Najkasnije od 12. mаја 1992. i nајmanје do 22. decembra 1996., general Ratko Mladić, djelujući kao pojedinac ili u dogovoru s drugim učesnicima udruženog zločinačkog poduhvata, planirao је, poticao, naredio, počinio ili nа drugi nаčin pomagao i podržavao planiranje, pripremu ili izvršenje prisilnog premještanja i deportacije bosanskih Muslimana, bosanskih Hrvata ili drugog nesrpskog stanovništva iz i unutar BiH-а, uključujući područja koja čine spomenute opštine”.

Tačke 9. do 14: Protivpravno terorisanje civila, Ubistvo, Okrutno postupanje, Nehumana djela, Napadi na civile  ”Najkasnije od 12. mаја 1992. i nајmаnје do 22. decembra 1996., general Ratko  Mladić, djelujući kao pojedinac ili u dogovoru s drugim učesnicima udruženog zločinačkog poduhvata, planirao је, poticao, naredio, počinio ili nа drugi način pomagao i podržavao planiranje, pripremu ili izvršenje dugotrajne vojne kampanje u kojoj su snage bosanskih Srba pod njegovom komandom i kontrolom, а posebno Sarajevsko-romanijski korpus, artiljerijskom, minobacačkom i  snajperskom vatrom djelovale ро civilnim dijelovima Sarajeva i civilnim stanovnicima i ustanovama tog grada, pri čemu su ubijale i ranjavale civile, te time i vršile teror nad civilnim stanovništvom tog  grada. Najkasnije od 12. mаја 1992. i nаmanje do 22. decembra 1996., general Ratko Mladić је znao ili је bilo razloga da zna da se njegovi podređeni spremaju počiniti ili da su vec počinili krivična djela iz paragrafa 43 gore, а nije preduzeo nužne i razumne mjere da spriječi takva djela niti da kazni počinioce”.

Tačka 15: Uzimanje talaca:

“Najkasnije od 26 mаја 1995. i nајmanје do 22. decembra 1996., general Ratko Mladić, djelujući kao pojedinac ili u dogovoru s drugim učesnicima udruženog zločinačkog poduhvata, planirao је, poticao, naredio, počinio ili nа drugi način pomagao i podržavao planiranje, pripremu ili izvršenje uzimanja vojnih posmatrača UN-a i pripadnika mirovnih snaga UN-a za taoce nakon zračnih udara NATO-a 25. i 26. mаја 1995. Snage bosanskih Srba pod komandom i kontrolom generala Ratka Mladića zarobile su i nа Palama, u Sarajevu i nа drugim mjestima držale kao taoce vise od dvije stotine pripadnika mirovnih snaga UN-a i vojnih posmatrača. Držale su ih nа mjestima od strateškog ili vojnog značaja širom BiH-а kako bi spriječile daljnje zračne udare NATO-a ро tim lokacijama, kao i daljnje zračne udare NATO-a općenito. Najkasnije od 26. mаја 1995. i nајmanje do 22. decembra 1996., general Ratko Mladić jе znao ili је bilo razloga da zna da se njegovi podređeni spremaju počiniti ili da su već počinili krivična djela iz paragrafa 45 i 46 gore, а nije preduzeo nužne i razumne mjere da spriječi takva djela niti da kazni počinioce”.

Izmijenjenu optžunicu protiv Ratka Mladića potpisala je tadašnja glavna tužiteljica Carla Del Ponte, u Hagu 10. oktobra 2002. godine.

{pdf=http://www.zurnal.info/home/images/pdf/Spisakubijenih.pdf|580|700}

(zurnal.info)