Istražujemo
NEZAKONITI TENDERI tokom pandemije: Policijska akcija u Fondu zdravstvenog osiguranja RS-a
Po nalogu Republičkog javnog tužilaštva RS-a pripadnici SIPA-e i MUP-a RS vrše pretres prostorija Fonda zdravstvenog osiguranja RS zbog sumnji u zloupotrebu položaja. O tim je saznanjima Žurnal prvi pisao prije više od četiri godine.
Tokom “tri ključne sedmice”, tačnije, od 25. marta do 13. aprila, Dejan Kusturić, vršilac dužnosti direktora Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske nezakonito je sklopio ugovore u vrijednosti od 39.448.413 KM. Samo firmi “Medietik” za opremu i potrošni materijal dao je 34.755.413 KM.
Pozivajući se na famozni član 10. Zakona o javnim nabavkama Bosne i Hercegovine, Kusturić je mimo procedure javnih nabavki, kupovao medicinsku opremu od kompanije u vlasništvu Vladislava Babića, nekadašnjeg generalnog sekretara Srpske demokratske stranke, koji je zajedno sa Ognjenom Tadićem, prije godinu dana, prešao u Demokratski narodni savez, koalicionog partnera vladajućeg SNSD-a.
RESPIRATORI I OSTALO
Iako se član 10. ovog Zakona, koji predviđa izuzeće od provođenja bilo kakvog postupka javnih nabavki, odnosi samo na slučajeve hitnosti, kada se potrebna oprema mora nabaviti u roku od sat ili dva, najkasnije u roku od 24 sata od proglašenja vanrednog događaja, to nije spriječilo Kusturića i FZO RS da danima i sedmicama nakon proglašnja pandemije nezakonito sklapa milionske ugovore, vrijednosti od skoro 40 miliona maraka, od čega najviše sa “Medietikom”.
Agencija za javne nabavke, u dopisu od 17. marta, jasno je upozorila sve ugovorne organe da u novonastalim okolnostima pandemije COVID-19, ukoliko je baš neophodno, opremu i usluge mogu nabavljati metodom takozvanog “pregovaračkog postupka bez objave obavještenja”. Naglašeno je da se izuzeće iz Zakona može koristiti samo u “slučaju krajnje hitnosti” odnosno, kako su rekli “u roku od 1 ili 2 sata”, međutim, FZO je 25. marta sklopio ugovor sa “Medietikom” o nabavci “respiratora i ostalog potrošnog materijala”. Dakle, ni minut, ni sat, ni dva, nego osam dana nakon saopštenja Agencije, Kusturić je dao 2.166.900 KM.
DVADESET MILIONA ZA VENTILATORE
Svjesno kršeći Zakon, Kusturić i FZO su, ohrabreni nedostatkom reakcija, nastavili da od iste firme, mimo bilo kakve procedure, nabavljaju sve i svašta. Dva dana nakon što je Babiću dao više od dva miliona za “respiratore i ostali potrošni materijal”, Kusturić je od iste firme nabavio “maske, rukavice i višekratna odijela” za 1.822.000 miliona KM, a onda im je, nakon tri dana, dao 10.988.757 KM za, kako stoji u dokumentu u posjedu Žurnala, “nabavku potrošnog medicinskog materijala potrebnog za sprečavanje širenja korona virusa”, ma šta to značilo.
Devet dana nakon sklapanja ugovora o kupovini svega protiv korona virusa, FZO RS od “Medietika” naručuje “ventilatore za intenzivnu njegu” u vrijednosti od 6.722.756 KM. Potom, samo nakon četiri dana, ponovo od iste kompanije Fond nabavlja “ventilatore za intenzivnu njegu”. Ovaj put za 13.055.000 KM.
Dakle, ni mjesec dana nakon što je Agencija objavila svoja uputstva u Fondu zdravstvenog osiguranja su odlučili da se isključe iz njegove primjene. U tom periodu nezakonito su potrošili skoro 40 miliona maraka.
Pored poslova sa “Medietikom”, FZO RS je mimo Zakona o javnim nabavkama 26. marta sa “Krajinagroup” potpisao ugovor o nabavci “troslojnih jednokratnih zaštitnih maski i višekratnih zaštitnih odjela” za 2.550.000 maraka, a “Milšped” je naplatio 1.090.000 eura za “organizovanje avio transporta robe”. Među ovakvim gigantskim kršenjima zakona, u najmanju ruku je nejasan posao od 17.500 KM sa firmom “Eurosan” za “nabavku dezinfekcionih sredstava”.
Prema dokumentima koje posjeduje Žurnal, u FZO RS bili su svjesni u kojim slučajevima se mogu izuzeti iz Zakona o javnim nabavkama. Ipak, odlučili su da bez ikakve procedure sklope skoro 35 miliona vrijedne ugovore sa kompanijom u vlasništvu Vladislava Babića.
Vlasnik firme “Medietik” od prošle godine je član DNS-a, stranke koja je u koaliciji sa vladajućim SNSD-om. Babić je u satelitski DNS preselio iz opozicionog SDS, gdje je bio generalni sekretar. Nakon upozorenja članova SDS da je njihov generalni sekretar pod uticajem Ranka Škrbića, nekadašnjeg ministra zdravlja i socijalne zaštite u Vladi Republike Srpske, Babić podnosi ostavku. Nakon toga on i Ognjen Tadić prelaze u DNS.
Koliki je Škrbićev uticaj Babić je najbolje osjetio na unosnim poslovima koje je firma “Medietik” dobijala u zdravstvenom sistemu pod kontrolom SNSD-a. Samo u prošloj godini, sa tri(!) radnika, firma je ostvarila prihod od 3,7 miliona maraka.
PRIKUPLJANJE OBIMNE DOKUMENTACIJE
Pored tako dobrih rezultata u ranijim godinama, firmi “Medietik” je biznis krenuo sa pandemijom korona virusa. Za dvadesetak dana u doba korone zaradili su deset puta više nego za cijelu lanjsku godinu. Nešto, vjerovatno, zahvaljujući podršci Ranka Škrbića, a mnogo više zahvaljujući bahatosti direktora FZO Dejana Kusturića o kojem je Žurnal pisao proteklih godina.
Možda će Tužilaštvo BiH ovaj put imati lakši zadatak da dokaže očito kršenje zakona. Republičko javno tužilaštvo već godinama prikuplja, kako kažu “obimnu dokumentaciju” u slučaju 26,8 miliona vrijednog tendera za izradu “integrisanog zdravstvenog sistema u Republici Srpskoj”. Više od dvije godine tužioci iščitavaju obimnu dokumentaciju, a Kusturić i dalje sjedi u fotelji direktora FZO.
Realno, za državno tužilaštvo nije potrebna obimna dokumentacija kako bi dokazali nezakonito izuzimanje iz Zakona o javnim nabavkama, a kako Žurnal saznaje, SIPA već prikuplja dokaze.
(zurnal.info)
