Kako su nas varali: Prljava kampanja, govor mržnje, prijetnje, trgovina glasovima

Milorad Dodik je tokom predizborne kampanje obilazio skupove SNSD-a uz pomoć helikoptera čiji let je plaćen iz budžeta. Sekretar SDA Amir Zukić tražio je donacije od javnih preduzeća za finansiranje kampanje SDA a načelnik u Gračanici prijetio lokalnom radiju ukidanjem finansiranja zbog neposlušnosti. Ovo su samo neke od stotina nepravilnosti koje je tokom ove predizborne kampanje registrovala Koalicija Pod lupom.

 ,,Izborna kampanja se može ocijeniti „prljavom“, pogotovo u pojedinim, etnički nehomogenim, sredinama. Dosadašnji tok izborne kampanje pokazuje da je veliki broj političkih subjekata usmjeren na manipulaciju izbornom voljom birača'', izjavio je direktor projekta Koalicije Pod lupom Dario Jovanović tokom predstavljanja izvještaja o posmatranju predizbornog perioda.

Koalicija je u dosadašnjem toku izborne kampanje primijetila i dokumentovala 12 slučajeva govora mržnje ili nepotrebnog dizanja tenzija, te 51 slučaj zloupotrebe javnih resursa u vidu korištenja službenih vozila i službenog osiguranja u svrhu kampanje političkih subjekata. Zabilježene su zabranjene aktivnosti na 16 posmatranih skupova, organizovani prevoz građana autobusima na 19 predizbornih skupova, dok je podjela besplatne hrane i pića zabilježena na 118 skupova.

,,Kada govorimo o posmatranju rada izborne administracije, za veliki broj uočenih nepravilnosti nedostaju adekvatne sankcije. Centralna izborna komisija BiH koristi različite izgovore za nedjelovanje po ovim prijavama“, rekla je koordinatorica za javne politike Jelena Tanasković Mićanović.

Izvještaj o monitoringu predizbornog perioda i izborne kampanje se temelji na analizi 2.000 izvještaja posmatrača Koalicije Pod lupom i 318 posjećenih predizbornih skupova.


Govor mržnje

Opštinski odbor HDZ-a u Busovači u pismu građanima “koristi jezik kojim se može podstaći nacionalna netrpeljivost, navodeći da je opštinom upravljala ‘bošnjačko-muslimanska’ većina, te da izbori odlučuju da li će Busovačom upravljati ‘njihovi ili naši’”.

Gradimir Gojer iz Stranke za BiH je u pozorištu u Prijedoru tokom predstavljanja jednog od govornika upotrijebio termin “četnik” za jednu etničku skupinu, piše Pod lupom u svom izvještaju o posmatranju predizbornog perioda.

Dok u mjesnoj zajednici Solakovići u Busovaći jedan aktivista u ime SDA dijeli poklon pakete, kandidati HDZ-a na fecebooku traže od birača iz inostranstva da im pošalju kopije ličnih dokumenata i adrese kako bi im poslali izborni materijal za glasanje poštom.

Na Sokocu je Koaliciji Pod lupom iz dva različita izvora potvrđeno da stranački posmatrači moraju donijeti sliku glasačkog listića da bi dobili naknadu za posmatranje izbora od 50 maraka.

Koalicija Pod lupom otkrila je kako nezavisni kandidat za načelnika Velike Kladuše Adem Pajazetović još od aprila vodi predizbornu kampanju. Pajazetović dijeli poklone građanima a zauzvrat od njih traži da dadnu lične podatke i da se potpišu da su primili poklon.


Izborne komisije

Lokalna izborna komisija u Tesliću odbila je da imenuje članove biračkog odbora nezavisnog kandidata Konstantina Savića. Komisija sumnja u trgovinu biračkim doborima.
“Prema njihovim riječima iza te odluke i dalje stoje jer se dio trgovanja obavljao i u njihovim prostorijama”, piše Koalicija Pod lupom u svom izvještaju o posmatranju predizbornog perioda.

Renato Beljan predložen je za člana biračkog odbora u Travniku. Predložio ga je Savez za bolju budućnost. Koalicija je otkrila da je Beljan predsjednik temeljnog ogranka HDZ-a Kalibunar u Travniku što se može vidjeti na stranici ove stranke.
“Andrea Martinović je u Općinskom odboru Mladeži HDZ Travnik, a predložena je ispred SDA”, piše u izvještaju Koalicije Pod lupom u kojem se navodi i primjer Daliborke Sučić koju je predložio SBB dok je ona član izvršnog odbora HDZ 1990 u Novoj Biloj.


Zloupotreba javnih resursa

Koalicija Pod lupom otkrila je kako se opštinske i druge javne prostorije koriste u svhru promocije stranaka u ukupno 11 opština.
“Tako su naprimjer SNSD, SP, US i DNS potpisali koaliciono nastupanje na izborima u prostorijama opštine Istočna Ilidža, PDP je organizovao promociju kandidata u opštini Istočno Sarajevo, SNSD i SBB koristili školske prostorije za promociju kandidata u opštinama Istočno Sarajevo i Živinicie, SDA organizovala svečanu akademiju na kojoj je predstavile kandidate u opštinskim prostorijama u Jajcu a Asocijacija mladih SDA je u maloj sali opštine Busovača organizovala seminar na temu ‘Mlada lica na političkoj sceni’, piše u izvještaju o posmatranju predizbornog perioda.

U tri opštine zabilježeni su slučajevi da državni službenici tokom radnog vremena otvoreno podržavaju neku političku opciju. Tako Koalicija navodi primjer Biljane Stjepanović, savjetnice načelnika opštine Istočno Novo Sarajevo, koja je u radno vrijeme na svom profilu na društvenim mrežama objavljivala slike kandidata SNSD-a.
“Elvir Resić, predsjednik Opštinske izborne komisije Novi Grad Sarajevo, postavlja intervjue kandidata SDA iz drugih opština, te otvoreno favorizuje stranku SDA”, piše Pod lupom u svom izvještaju.

Ova organizacija zabilježila je i jedan slučaj pritiska i uticaja na slobodu medija. Pod lupom tvrde da je načelnik Gračanice, Nusret Helić, zvao Radio Gračanicu i “prijetio sa kašnjenjem plata i izvršavanjem finansijskih obaveza opštine kao vlasnika prema ovom mediju”.

Milorad Dodik glavni je “baja” zloupotrebe javnih resursa. On je na pet svojih putovanja na predizborne skupove SNSD-a išao helikopterom Helikopterskog servisa Republike Srpske, javnog servisa koji se finansira iz budžeta.

Pod lupom je u svom izvještaju navela i primjer zloupotrebe Amira Zukića o kojem je prvi pisao Žurnal. Generalni sekretar SDA je poslao dopis javnim i privatnim kompanijama i kojem traži donacije za predizbornu kampanju.

Koalicija je tokom konferencije pozvala građane da izađu na izbore, a političke subjekte na poštivanje Izbornog zakona i izborne šutnje.

“Pozivam građane da zajedno zaštitimo glasove svih nas, da doprinesemo slobodnim i poštenim izborima vlastitim primjerom poštivanja zakona, te da sve uočene nepravilnosti na izborni dan prijave Koaliciji Pod lupom na besplatan broj telefona 080 05 05 05”, rekao je direktor projekta Koalicije ''Pod lupom''.

(zurnal.info)