DODIK - SERDAROV - PEROVIĆ U UGLJEVIKU: Smirivanje nezadovoljstva ili novi biznis preko budžeta

Vlast Republike Srpske našla se u neobranom grožđu u situaciji oko Rudnika i termoelektrane (RiTE) Ugljevik, koja je od decembra, zbog nedostatka uglja potrebnog za rad, u više navrata bila van pogona, čime su napravljeni ogromni gubici. Za jedan dan prestanka rada termoelektrane napravi se gubitak od 555.000 konvertibilnih maraka, a kada je termoelektrana van pogona skoro mjesec dana, šteta iznosi više desetina miliona maraka. Uz to, kada ugljevićka termoelektrana ne proizvodi električnu energiju, Republika Srpska je prinuđena da uvozi struju i to po visokim, tržišnim cijenama.

STRAH OD PROŠIRENJA PROTESTA

Zastoj u radu termoelektrane Ugljevik izazvao je proteste radnika RiTE, kojima je decembarska plata umanjena za dvadeset procenata i koji su tražili hitno poništenje koncesionog ugovora datog 2013. kompaniji “Comsar energy RS” (CERS) na eksploataciju uglja na ležištu “Istok 2”.

Zbog straha da se talas protesta ne prelije i na ostala javna preduzeća u ovom bh. entitetu, koja takođe grcaju u gubicima, Radio-televizija RS je 22. januara “ekskluzivno” objavila vijest da će Vlada RS otkupiti CERS, u vlasništvu ruskog oligarha Rašida Serdarova, i da će ležište uglja “Ugljevik istok 2”, na koje ta kompanija ima koncesiju do 2057. godine, najkasnije za dvije sedmice biti u vlasništvu Republike Srpske.

Zanimljivo da je “ekskluzivu” u javnosti plasirao SNSD - ov načelnik Ugljevika Dragan Gajić, navodeći da je tu informaciju dobio od Milorada Dodika, a koga je prethodno o tome obavijestila Vlada RS. Logično bi bilo da je “ekskluzivu” objavio ministar energetike i rudarstva Petar Đokić (ako je uopšte o njoj bio obaviješten) ili premijer Radovan Višković ili Milorad Dodik lično, a ne načelnik opštine Ugljevik, relativno nepoznat široj javnosti RS. Dogovoreno je, naveo je Gajić, da bi CERS trebalo da bude otkupljen u narednih sedam do 15 dana!

Čudno je da Dodik o ovoj “ekskluzivi” nije rekao nije riječi na konferenciji za novinare održanoj dan kasnije, 23. januara, kada je dijelio stotine fiktivnih miliona maraka, obećavajući veće plate i bolji standard u RS!

Dan nakon što je Dodik ignorisao “ekskluzivu”, valjda u pokušaju da ne ističe svoje veze sa ruskim oligarhom, Vlada RS na posebnoj sjednici donosi odluku da preduzeću “Gas-Res”, u stopostotnom vlasništvu RS, da saglasnost za vođenje pregovora sa “Comsar Enery Gruop Limited", sa sjedištem u Nikoziji na Kipru, u vezi sa otkupom CERS-a, jedine preostale firme Rašida Serdarova u BiH.

NEPOZNANICE OKO CIJENE

Kupovina CERS-a bila bi izlazna strategija za vlast RS u vezi sa RiTE Ugljevik, ali  postoji nekoliko problema. Prvi je da Vlada RS nema novac da održava dnevnu likvidnost budžeta, a kamoli da kupi CERS. Banjalučki poslovni portal Capital objavio je da bi Vlada RS platila 120 miliona evra, odnosno oko 234 miliona KM, Serdarovu za CERS i vraćanje koncesije „Ugljevik Istok 2“. Pozivajući se na dobro upućene izvore, Capital je naveo da upravo toliko iznosi procjena vrijednosti tog preduzeća prema posljednjoj od nekoliko analiza koje su do sada rađene po narudžbi “Comsara”.

Međutim, istakli su da je u toku nova analiza, prema kojoj bi vrijednost kompanije CERS-a  mogla značajno biti veća i to upravo zahvaljući potezima entitetske vlade, koja je toj kompaniji dala dozvolu da eksploatiše ugalj i prodaje ga na slobodnom tržištu. Osnovnim koncesionim ugovorom taj ugalj mogao da se koristi samo za potrebe termoelektrane koju je „Comsar“ trebalo da izgradi. Indikativno je da je najavljeno da bi preuzimanje “Comsara” trebalo da se završi u roku od 15, mada je potpuno jasno da se proces kupoprodaje ne može se završiti u tako kratkom roku, bez dodatne eskpertize i dodatne procjene vrijednosti “Comsara”, kao i mišljenja nadležnih institucija o mogućim pravnim i finansijskim posljedicama sa kojima bi se mogla suočiti RS zbog tog poteza.

S druge strane, Žurnalu je iz dobro obaviještenih izvora potvrđena informacija da bi, u slučaju da Vlada RS jednostrano raskine koncesioni ugovor ,“Comsar” tužio BiH pred Međunarodnom arbitražnom komorom u Londonu i tražio odštetu od deset milijardi evra. Koncesija uglja za "Istok 2" “Comsaru” je dodijeljen 2013. godine, u vrijeme kada je ministar energetike i rudarstva bio SNSD-ov Željko Kovačević. Ugovor je “naslijedio” ministar Petar Đokić iz Socijalističke partije, koji je navodno potpisao anekse ugovora, prema kojima se Republika Srpska odrekla prava na raskid ugovora bez skupe arbitraže.

Zbog odnosa Dodik - SerdarovDa li će Comsar tražiti da BiH plati odštetu od 10 milijadi eura?

Jedno je jasno. U cijeloj priči oko “Comsara” od samog početka, do dana današnjeg, konstanta su dvije osobe - Duško Perović, šef Predstavništva RS u Rusiji i osoba sa američke “crne liste”, koji je doveo ruskog oligarha u Republiku Srpsku, i Milorad Dodik, koji je Serdarova objeručke prihvatio i predstavio ga kao “ozbiljnog investitora”.

DIREKTOR ZA DIREKTOROM

Zanimljivo je da je Vlada RS posao otkupa “Comsara” povjerila “Gas-Res-u”, čiji je predsjednik Nadzornog odbora upravo Duško Perović. Žurnal je ranije objavio da je Perović pretprošle godine pokušao Republici Srpskoj prodati „Comsar” za 197 miliona evra. Međutim, tadašnji direktor “Gas-Res-a” Momčilo Antonić nije želio da potpiše taj, po tu kompaniju i RS štetan ugovor, nakon čega je smijenjen sa direktorske pozicije.

„U JP Gas-Res dolazi peti direktor u zadnjh pet godina. Možda Nikica uspije ispuniti želje Duška Perovića. Dakle, nisam smijenjen zbog (načelnika Bratunca Lazara) Prodanovića, kako aludiraju Vukan i ekipa, već zbog predsjednika NO Duška Perovića koji misli da je Gas-Res njegova firma, a ne državna“, napisao  je Antonić na društvenoj mreži „X“, nakon što je krajem oktobra 2023. godine smijenjen sa direktorske funkcije.

Dodik i Perović smišljajuKako profitabilno raskinuti ugovor sa oligarhom Rašidom Serdarovim?

Na njegovo mjesto postavljen je Nikica Vranješ, koji bi sada formalno trebalo u ime „Gas-Res-a“ otkupi „Comsar energy RS“. Kako će “Gas-Res” završiti posao oko kupovine “Comsara”, a posebno u roku od dvije sedmice, vjerovatno ni njemu još nije jasno. Posebna je nepoznanica iz kojih će izvora Vlada obezbjediti potrebnih 120 miliona evra, čak i kada bi se dogovorilo plaćanje u ratama.

“Čak i kada bi pronašli pare, sadašnji direktor Nikica Vranješ bi mnogo rizikovao ako bi stavio svoj potpis na ovaj štetni ugovor, jer bi se u doglednoj budućnosti mogao naći pod istragom. Nije slučajno on peti direktor ‘Gas-Res-a’ u poslednjih pet godina”, naveo je sagovornik Žurnala.

Naglašava da je “ekskluziva” o tome da će Vlada RS otkupiti “Comsar” kratkoročno poslužila da smiri strasti u ugljevičkoj regiji i sasječe proteste radnika RiTE Ugljevik.  S druge strane, kaže isti izvor, jasno je da su Dodik i Perović ponovo aktivirali plan otkupa “Comsara”, prema kojem bi bili zadovoljeni interesi glavnih aktera - i ruskog oligarha i njegovog bliskog saradnika Duška Perovića, ali i njegovog političkog pokrovitelja Milorada Dodika.

Poslovni odnos Perovića i Serdarova kristalno je jasan iz obrazloženja sankcija koje su Peroviću uvedene 2023. godine. 

„Uprkos tome što je bio zaposlenik Vlade RS (šef Predstavništva RS u Rusiji), bio je zaposlen u dvije firme jednog ruskog milijardera, paralelno dok je taj milijarder bio u procesu sklapanja profitabilnog posla sa Vladom RS-a", naveli su iz Kancelarije za kontrolu imovine stranaca (OFAC) pri američkom Ministarstvu finansija, nakon što su Perovića svrstali među “crnolistaše”. Dodali su da je Perović „posjedovao i dionice u najmanje jednoj od milijarderovih off shore kompanija“.

ZAŠTO JE SAKCIONISAN DUŠKO PEROVIĆ Saradnik ruskog milijardera i Dodikov kontakt s Putinom

Ruskog milijardera je Perović doveo u Republiku Srpsku 2010. godine, povezao ga sa Dodikom, a ovaj ga javnosti predstavio kao ozbiljnog investitora. U okviru Serdarove kompanije "Comsar Energy Group", stacionirane na Kipru, u BiH su poslovale četiri firme, a sada je ostao samo CERS. Prethodne tri je 2022. godine Vlada RS otkupila od Serdarova.

ZAŠTO JE SAKCIONISAN DUŠKO PEROVIĆ Saradnik ruskog milijardera i Dodikov kontakt s Putinom

(zurnal.info)