Zašto je opštinski budžet strogo čuvana tajna

Na šta će konkretno biti utrošeno 40,1 milion maraka ovogodišnjeg budžeta sarajevske opštine Centar, građani ove opštine teško da će otkriti. Za razliku od većine drugih opština u BiH, koje svoj kompletan godišnji budžet postavljaju na svoju web stranicu, kako bi ih učinili dostupnim svim zainteresovanim građanima , u opštini Centar su izgleda odlučili da nema potrebe građane zamarati takvim sitnicama.

Umjesto kompletnog budžeta, građanima je na web sajtu opštine ponuđeno šturo saopštenje sa sjednice opštinskog vijeća na kojoj je u aprilu ove godine usvojen rebalans budžeta, te nabrojani najznačajniji infrastrukturni projekti koji će biti finansirani iz ovogodišnjeg budžeta, čija vrijednost sve ukupno predstavlja tek manji dio budžeta.

Ono što se nigdje ne spominje je koliko od ovogodišnjih 40,1 milion maraka odlazi recimo na plate administracije, koliko iznose troškovi za nabavku roba i usluga, te šta oni sve uključuju.

Inicijalni budžet za ovu godinu u opštini Centar, usvojen na kraju decembra, iznosio je 28,6 miliona maraka, od čega je za kapitalne projekte izdvojeno 3,8 miliona maraka.

Četiri mjeseca kasnije, u opštini iznenada otkrivaju da im je iz prošle godine ostalo 14,6 miliona maraka viška. Prošlogodišnji opštinski prihodi iznosili su 41,2 miliona maraka dok su ukupni budžetski troškovi bili 26,5 miliona maraka, mada je zvanično usvojeni budžet opštine u 2011. godini iznosio 28 miliona maraka.

Višak od 14 miliona maraka

Građani opštine Centar tako su imali neviđenu sreću da je neko u opštini uočio da na računu stoji 14 miliona maraka viška, što samo znači da paušalne kritike na račun administracije ne stoje, jer očigledno je da među službenicima ima i savjesnih radnika koji pažljivo čitaju ono što piše na papiru koji se nađe pred njima.

Da nije bilo savjesnog službenika svašta se moglo desiti. Ovih 14 miliona viška moglo je tako neprimjećeno stajati na računima godinama, pa možda i decenijama, ili su se mogli, ne daj Bože, nepovratno zagubiti.

Službeno objašnjenje za ovaj višak je da “ više od polovine neutrošenih sredstava čine sredstva civilne zaštite – zakonska rezerva za zaštitu od prirodnih i drugih nesreća”, što znači oko sedam miliona maraka. Odakle je iskrslo drugih sedam miliona maraka, to valjda zna samo načelnik opštine i šef finansija.

Nevjerovatna je slučajnost da se iznenada u budžetu pojavi 14 miliona maraka, što je više od polovice usvojenog budžeta, i to baš šest mjeseci pred lokalne izbore. Ali slučajnosti se dešavaju.

Može se samo zamisliti šta bi se desilo da se tako posreći i federalnom ministru finansija Anti Krajini i njegovom šefu federalnom premijeru Nerminu Nikšiću, da iznenada otkriju da im je iz prošle godine ostalo viška novca u visini polovice godišnjeg budžeta, znači oko milijardu maraka. Suze radosnice, smijeh, vrisak, prolamali bi se danima kroz Alipašinu ulicu u Sarajevu, u sjedištu Vlade FBiH, pa bi usled prevelikog uzbuđenja u opasnost došlo i zdravstveno stanje čelnih ljudi FBiH.

U slučaju opštine Centar, nenadano ukazanje 14 miliona maraka, dočekano je stoički bez previše uzbuđenja.

Penzionerima 5.000, ovcama 8.000 maraka

Kad se ima viška novca lako ga je dijeliti, pa je opštinska vlast dopustila i vijećnicima da kroz amandmane u ukupnoj vrijednosti od 913 hiljada maraka, ispune svoje ekstra želje kada se radi o utrošku budžetskog novca.

U saopštenju nakon sjednice opštinskog vijeća, na kojoj je usvojen rebalans tako se između ostalog spominju i izdvajanja od 450 hiljada maraka za izgradnju Muzeja opsade Sarajeva, dok je za nabavku aparata za za Kliniku za fizikalnu medicinu i rehabilitaciji odobreno sedam hiljada maraka.

Ovce i koze su prošle nešto bolje, jer je za” osnivanje i opremanje centra za uzgoj koza i ovaca na području BiH” Veterinarskom fakultetu u Sarajevu odobreno osam hiljada maraka. Zanimljivo je da su ove dvije donacije, i za ovce i za Kliniku za fizikalnu medicinu, uvrštene u istu kategoriju , “zdravstvo i socijalna zaštita”.

Izdvojen je novac i za javnu kuhinju, i to 15 hiljada maraka, koliko je dobio i Crveni krst. Mislilo se i na penzionere, pa je opštinskom udruženju penzionera za nabavku lijekova koji nisu na esencijalnoj listi odobreno pet hiljada maraka

Kad se dijeli budžetski novac, nezaobilazne su i vjerske zajednice. Tako su opštinski vijećnici za izgradnju Derviške tekije “Urijan Dedo”, izdvojili 30 hiljada maraka dok je za adaptaciju džamije “Pačadži hadži Mustafe Nesuh” odobreno sedam hiljada maraka.

Ono što se ne zna koliko je budžetskog novca u ovoj godini izdvojeno za naknade poslanicima, njihovim strankama, koliko ukupno budžet koštaju plate zaposlenih a koliko materijalni troškovi, te ko se još našao na listi primalaca grantova iz budžeta.

Jedini orijentir ostaje struktura prošlogodišnjeg opštinskog budžeta, gdje je na plate i naknade zaposlenih potrošeno 6,29 miliona maraka, dok su troškovi za nabavku roba i usluga iznosili 2,1 milion maraka.

Prošle godine je za naknade vijećnicima izdvojeno 200 hiljada maraka, a njihovim političkim strankama 300 hiljada maraka. Naravno, tu si bile i dodatne naknade za rad u različitim komisijama, što je porezne obveznike koštalo dodatnih 202 hiljade maraka.

Opština tajanstvenija od Pentagona

Odsustvo transparentnosti kada se radi o trošenju ovogodišnjeg budžeta u opštini Centar teško je objašnjivo, jer u ovoj opštini uvijek ističu kako su jedna od rijetkih koja ima ISO certifikat koji svjedoči o “kvalitetu usluga” koje pružaju.

Čak i opštine koje su puno siromašnije, i finansijski i kadrovski i tehnički, i koje nemaju ISO certifikat, uspjevaju nekako svoj kompletan budžet postaviti na svoj web sajt i omogućiti svakom građanu da vidu do poslednje marke kako se troši njegov novac, što je valjda osnovna usluga koju opština duguje svojim građanima.

Kako to u opštini Centar nije slučaj, pitanje je da li im je “promakao” dio ISO standarda koji govori o transparentnosti, ili su, greškom, platili za pogrešan certifikat. Možda su u neznanju , umjesto standarda za opštine platili za certifikat koji se primjenjuje za zaštitu informacija u Pentagonu, što je opet malo vjerovatno jer je i budžet Pentagona dostupan na internetu.

Postoji i treća opcija, da u opštini jednostavno smatraju da su građani tu da svojim novcem samo pune budžet, a ko će i kako taj novac trošiti, tu građani namaju šta da se petljaju.

(zurnal.info)