Istražujemo
AKCIJA "KRUNA": Zašto niko ne odgovara za lažiranje CIPS dokumenata?
Hapšenje osam osoba osumnjičenih za snadbijevanje kriminalaca iz regiona lažnim bh pasošima i ličnim kartama nije prvo takve vrste. Slične akcije u režiji Tužilaštva BiH izvedene su i ranijih godina no epilog je oslobađanje ili blago kažnjavanje optuženih. Žurnal podsjeća na ove debakle državnog tužilaštva.
Obimna istraga, koordinirana akcija, dugotrajne i temeljite istražne mjere i radnje, ogromna šteta građanima BiH, intenzivna borba protiv svih oblika krivičnih djela, floskule su kojima državno tužilaštvo zasipa javnost u svojim saopštenjima nakon svih akcija, pa i one izvedene u junu ove godine nazvane „Kruna“.
Osam uhapšenih osoba sumnjiči se da su za kriminalce u regionu pribavljale lične podatke građana BiH koje su potom koristili za dobijanje ličnih dokumenata. Policijski zvaničnici naveli su da su dokumenta dobili i članovi kriminalne grupe Darka Šarića u Sloveniji i Hrvatskoj.
"Ovo je jedna od najsloženijih akcija iz oblasti organizacionog i cyber kriminala u BiH. Osumnjičenima se na teret stavlja da su od maja 2013. godine prodavali lične podatke državljana BiH",rekao je Boris Grubešić, portparol Tužilaštva BiH.
Za zaboravne podsjetimo da su slične akcije izvedene i tokom maja i septembra 2008. godine. Krajem maja uhapšeno je 15 osoba, a za njih 10 određen je pritvor. Među uhapšenima bili su službenici MUP-a RS potom CIPS-ovih kancelarija na području Brčkog, Bijeljine i Banjaluke te osobe koje su im naručivale i plačale originalne dokumente sa upisanim lažnim podacima.
Tri mjeseca kasnije uslijediće nova akcija na području Bijeljine, Brčkog, Srebrenice, Šekovića, Zvornika i Srebrenika. I ovoga puta uhapšeno je nekoliko pripadnika policije SR, među kojima su bili komandir policijske stanice u Srebrenici te načelnik krim-policije CJB Bijeljina. Uhapšeno je i 5 uposlenika Odjela za javni registar distrikta Brčko angažovanih na izdavanju CIPS-ovih dokumenta.
6 godina do optužnice !?
Obrazloženje tadašnjih hapšenja bilo je slično nedavnim u akciji “Kruna”, lažiranje ili zlupotreba ličnih podataka građana kako bi stotine osoba dobile lažni identitet. Među onima koji su na taj način pribavili bh dokumeta bili su primjera radi Uglješa Aranitović, od srbijanskog MUP-a označen kao vođa takozvane Šabačke grupe, kum srbijanskog mafijaša Sretena Jocića poznatijeg kao Joca Amsterdam. Aranitović koji je u međuvremenu likvidiran u obračunu srbijanskog podzemlja, posjedovao je bh lične dokumente na ime Siniša Tošić, rođen u Sarajevu, nastanjen u Banja Luci i na ime Ivica Komatina, nastanjen u Srebrenici.
Lažne dokumente imao je i Đorđe Ždrale koji je 2010. godine osuđen na 20 godina zatvora zbog ubistva Ljubiše Savića Mauzera posjedovao je dokumenta na imeSpomenko Marijanović rođen u Bugojnu, nastanjen u Banja Luci dok je Midhat Zaimović iz Kosovske Mitrovice uhapšen sa ličnim dokumentima na ime Aleksandar Đurić, a iskoristio je falsifikovana dokumenta iz matične knjige umrlih. Biomterijski pasoš i CIPS-ovu ličnu uspio je dobiti i Dragoslav Kosmajac, označen kao najveći srbijanski narko-diler. Rodni list, a potom i druge dokumente izdao je CJB Trebinje.
Takvih je primjera bilo desetine. Mjeseci su prolazili od hapšenja, pritvoreni su pušteni na slobodu. Prošle su i godine, osumnjičeni pripadnici MUP-a i službenici CIPS-a su se vratili na radna mjesta. Konačno, 2014-e, dakle šest godina (!?) nakon hapšenja, Tužilaštvo BiH podiže optužnicu u ovom predmetu i to samo protiv 4 osobe. Optužnica će biti potvrđena tek za više od godinu dana. Do suđenja nije došlo jer je troje optuženih postiglo nagodbu s tužilaštvom – jedna presuda od godinu dana i dvije uslovne kazne !? Za četvrtog proces još uvijek traje. To je bio epilog dvije velike akcije državnog tužilaštva protiv organizovanog kriminala....
Ništa efikasnije nije okončan još jedan predmet za zloupotrebe pri izdavanju dokumenata i to protiv jednog pripadnika policije Brčko Distrikta. Optužnicu su podigli strani tužioci, no nedugo nakon što su oni napustili BiH, domaći tužilac je optužnicu – povukao.
Posljedice za građane
U vrijeme prvih istraga o lažiranju CIPS dokumenata uočen je jedan nedostatak u sistemu. Dva detalja nisu bila lažirana : fotografija osobe koja je koristila dokumente sa lažnim podacima i otisci prstiju. Sistem koji je budžet BiH koštao desetine miliona KM nije prepoznavao otiske prstiju, tako da je jedna osoba mogla uzimati više lažnih ličnih dokumenata. Taj nedostatak, koji je koštao tek tridesetak hiljada KM, biće naknadno otklonjen.
Tokom proteklih godina pravi problem krađe njihovog identiteta osjećali su i obični građani. Tako je svojevremeno B.R iz Sarajeva spoznao da su njegovi lični podaci zloupotrebljeni pri registraciji fiktivnih firmi koje su nadležne institucije teretetile za milionske iznose neplaćenih poreza. Dvije firme iz Brčkog i Laktaša bile su registrovane sa njegovim podacima. Ozbiljnost problema shvatio je tek kada su mu na kućnu adresu dostavljeni pozivi da plati 1, 3 miliona poreza !? Naredni će period ovaj građanin tužilaštvima i sudovima dokazivati da nije osoba iz podataka fantomskih firmi i da državi ne duguje ništa. Više je vremena proveo u pravosudnim i drugim institucijama nego oni koji su bili hapšeni i optuženi da su kriminalcima omogučavali korištenje lažnih ličnih podataka i dobijanje dokumenata koje su, ispostaviće se, koristili ne samo za prelaske granica nego i registraciju lažnih firmi, na osnovu čega su zaradili teško procjenjive sume novca.
Zbog svega navedenog i polsjednju akciju nazvana „Kruna“ treba sagledati tek kada se nakon cijelog postupka, od hapšenja, preko optužnice do presude. Primjera pompeznih hapšenja od strane državnog tužilaštva i najave procesiranja organizovanog kriminala bez konačnog rezultata proteklih je godina bilo mnogo, rmože se reći i previše mnogo, o čemu je Žurnal već pisao.
http://www.zurnal.info/novost/19863/niko-nece-odgovarati-za-kriminal-tezak-dvije-milijarde-maraka
(zurnal.info)
